Over de doop

De doop is in veel kerken een gevoelig onderwerp waar je beter niet over kunt discussiëren. Hun leer op dit punt is de juiste en een andere mening hebben geeft veel problemen. Er zijn ook mensen die de traditionele kerk de rug toekeren omdat ze over de doop een andere overtuiging zijn aangedaan. Zo heeft dit onderwerp al veel stof doen opwaaien. Mijn bedoeling is dan ook niet om daar een schepje bovenop te doen, maar we willen wel doorgeven wat we hierover in de Bijbel lezen.

Inhoud:

• Inleiding
• Welke doop
• Waarom de opdracht tot dopen
• Wat is het doel van de doop
• Tot slot

Inleiding

Wanneer je als kind geboren bent binnen de muren van een kerkelijke gemeenschap, dan ben je gedoopt óf opgedragen. Die regels liggen vast en daar wordt niet vanaf geweken. Zo onderwijst iedere geloofsgemeenschap haar eigen visie over de doop. Dat hoort bij hun geloofsfundament zou je kunnen zeggen. En fundamenten moet je niet aantasten want dat is slecht voor het gebouw, dat begrijpt iedereen. Gedoopt of opgedragen zijn geeft het verschil aan in welke kerk je thuishoort. Gelukkig ontstaat er de laatste jaren steeds meer ruimte om naar elkaar te luisteren.

Voor ieder kind van God zal de Bijbel de absolute waarheid zijn. Wat hierin staat is een door ‘God geopenbaarde waarheid’, door de heilige Geest. Een tekst die ons aanmoedigt om dit te geloven is:

“Besef daarbij vooral dat geen enkele profetie uit deSchrift een eigenmachtige uitleg toelaat,want nooit is een profetie voortgekomen uit menselijk initiatief: mensen die namens God sprakenwerden daartoe altijd gedreven door de heiligeGeest” 2 PETRUS 1:20-21.

Deze verzen zijn een conclusie van Petrus wanneer hij een krachtige stelling neemt tegen de dwaalleraars. Zij wilden de Goddelijke inspiratie aantasten en tegenspreken. Maar hun boodschap kon niet van God zijn. En Petrus was teveel getuige geweest van wat hij gezien én geleerd had van Jezus, om dit over zijn kant te laten gaan. Petrus verklaard heel overtuigend dat de Oudtestamentische Profeten namens God hebben gesproken en dat hebben opgeschreven met het doel, dat wij Gods wil zouden kennen én doen. Daarom is de Bijbel ook geen verzameling van menselijke ideeën of boeiende mirakels. Nee, het ís Gods woord, door mensen áán mensen gegeven. Petrus is daar ooggetuige van geweest en hij laat zich niet zomaar aan de kant schuiven door mensen die denken God te kunnen tegenspreken. En hij gaat de frontale aanval aan door te zeggen dat Gods woord geen menselijk initiatief kán zijn geweest. Ze werden door de heilige Geest gedreven om ons dingen door te geven.

Toen Petrus dit zei moet hij zich ook herinnert hebben wat Jezus Zelf tegen hem gezegd had:

“Later zal de pleitbezorger, de heilige Geest die de Vader jullie namens mij zal zenden, jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb” JOHANNES 14:26.

Hier doet Jezus de belofte dat de discipelen door de heilige Geest zich altijd konden herinneren wat Hij hen geleerd had. Dit geeft aan hoe betrouwbaar het woord van Jezus is. Gods Geest hielp hen herinneren én op te schrijven de tekenen en wonderen die Jezus gedaan had. En ook hier zien we dat het, ‘door mensen áán mensen’ gegeven wordt, via de heilige Geest.

“Maar u hebt de Heilige Geest ontvangen en Hij woont in u. Daarom hoeft niemand anders u te leren wat God wil, want Hij Zelf is uw Leraar. Wat Hij zegt, is de waarheid en geen leugen. Doe daarom wat de Heilige Geest u geleerd heeft en blijf één met Christus” 1 JOHANNES 2:27 HB.

Door de heilige Geest heeft ieder kind van God een Persoonlijke Leraar. Die zal ons onderwijzen. Maar ook herinneren wat Jezus gezegd heeft. Die Geest beschermt ons tegen dwaalgeesten, want die waren net als in onze tijd, behoorlijk actief. Bovendien hebben wij nu ook de Bijbel die Gods waarheid zal bevestigen en waardoor we het een van het ander kunnen onderscheiden. Zo kan de heilige Geest én Gods woord ons leiden. Dit vraagt van ons Hem volkomen te vertrouwen. We zullen begrijpen dat dit alleen maar kan door een persoonlijke en levende verhouding met God te hebben. Vgl. ook 1 JOHANNES 3:24 EN 4:15.

De Apostel Paulus haakt hierop in wanneer hij zegt:

“Daarover spreken wij dan ook niet met menselijke welsprekendheid, maar met woorden die de Geest ons ingeeft. Wij gebruiken dus de woorden van de Geest om de gedachten van de Geest over te brengen” 1 CORINTHIËRS 2:13 HB.

Waarom hebben Paulus’ woorden gezag? Omdat de heilige Geest hem dagelijks onderwees aangaande de dingen van het Koninkrijk. Vgl. 1 PETRUS 1:12. Paulus hoorde en schreef onder de directe inspiratie van de heilige Geest. Dat is het unieke van een leven in overgave aan God. Daarom kon hij horen wat God te zeggen had voor zichzelf én voor anderen, én voor ons.

En Timótheüs laat zich ook niet onbetuigd als hij het heeft over het Woord van God:

“Elke schrifttekst is door God geïnspireerd en kan gebruikt worden om onderricht te geven, om dwalingen en fouten te weerleggen, en om op te voeden tot een deugdzaam leven” 2 TIMÓTHEÜS 3:16.

Voor Timótheüs was de Bijbel meer dan een menselijk Boek. Voor hem waren het geen fabels of een leer naar menselijke maatstaven. Hij kende de ‘openbarende genade’ van Gods woord in zijn leven. En zo bevestigt hij Gods doel met mensen die gebruikt werden om Gods waarheden te verkondigen. Goed deze inleiding kunnen we ook gebruiken voor andere onderwerpen, het betreft dus alle waarheden Gods, dus ook de doop.

Welke doop

Je kunt heel overtuigend Christen zijn en toch twijfelen aan bepaalde waarheden. Waarom, omdat er ook andere dingen geleerd worden die ons in verwarring brengen. Om die reden is voor mij de Bijbel het absolute gezag van God. Ik wil me niet in verwarring laten brengen en bij alles wat ik tegenkom wil ik dit bevestigt zien in de Bijbel. Iemand heeft eens gezegd: ‘als het niet in de Bijbel staat, waar komt het dan vandaan?’ Is dit zwartwit denken? Voor mij en vele anderen niet. Het woord van God zal de dingen, óf bevestigen óf tegenspreken. Daarom ben ik in mijn inleiding ook ingegaan op zaken die voor het kennen van Gods waarheid van levensbelang zijn.

Er is veel verscheidenheid over het onderwijs van de doop. En deze studie is dan ook niet bedoeld om nog meer verwarring te stichten, maar om de Bijbel aan het woord te laten. Zodat iedereen precies kan begrijpen wat Gods bedoeling is betreffende de doop.

Toen onze zoon geboren was kregen we een tijdje later bezoek van de dominee. Zijn vraag aan ons was, ‘niet wanneer’ we ons kind zouden laten dopen maar ‘of we hem als kind’ lieten dopen. Ons antwoord was; ‘Dominee als u ons kunt laten zien waar het in de Bijbel staat dan zijn we zondag in de kerk om Gods wil te doen’. Zijn antwoord was dat hij ons dit niet kon aantonen. Wij waarderen zijn eerlijkheid tot op de dag van vandaag. Dit ontlastte ons van veel twijfels en gaf verdere richting aan onze zoektocht om Gods wil te doen.

Ik wil niet in de discussie vervallen om uitvoerig aan te tonen hoe verkeerd het één en hoe goed het andere is. Wie bereid is om de Bijbel als Gods antwoord over dit feit te accepteren, zal weten wat de waarheid is. We willen niemand zeer doen door te zeggen hoe onjuist hun leer is. Dit is Gods werk in ons allemaal, ook als het gaat om andere zaken, zolang we hier op aarde zijn. Wanneer we elkaar veroordelen dan kunnen we elkaar ook niet waarderen. En door elkaar te waarderen kunnen we iets van elkaar leren.

Waarom de opdracht tot dopen

De opdracht hiertoe is niet door mensen bedacht. Toen Jezus Zich liet dopen, als een mens die zich volledig identificeerde met de mens in zijn gevallen positie, was dit een bijzonder gebeuren. Zie ook FILIPPENZEN 2:5-7. Er gebeurde iets heel opmerkelijks.

Zodra Jezus gedoopt was en uit het water omhoogkwam, opende de hemel zich voor hem en zag hij hoe de Geest van God als een duif op hem neerdaalde. En uit de hemel klonk een stem: ‘Dit is mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde” MATTHÉÜS 3:16-17.

Voor studie – JESAJA 11:2; MATTHÉÜS 12:18; 17:5; MARCUS 9:7; JESAJA 42:1; LUCAS 9:35; JOHANNES 12:18.

Het valt op dat deze woorden, “Mijn geliefde zoon”, niet bij Jezus’ geboorte gesproken werden. Maar juist bij Zijn doop. (En later nog bij specifieke momenten tijdens Jezus’ bediening, als bevestiging van Zijn zoonschap.) Bij deze doop handeling geeft God de Vader aan Jezus ‘de verzekering’, dat Hij een Zoon van Hem is. Dus het zoonschap, het kindschap Gods, is een begrijpbaar gevolg op het gedoopt worden. Daarom liet Jezus zich dopen, Hij gaf hiermee het voorbeeld voor Zijn volgelingen. De doop was voor Hem het laten zien van, ‘Vader hier ben Ik om Uw wil te volbrengen’. En God bevestigde dit door Hem Zijn Zoon te noemen. Dit feit is zeer veelzeggend als we het hebben over de doop.

Dat God zei: “Mijn geliefde zoon, in Hem vind ik vreugde”, doet ons herinneren aan twee Bijbelgedeelten uit het Oude Testament. In de eerste plaats zegt God dit is mijn Zoon. Dit doet ons denken aan PSALM 2:7. In dit vers zien we dat het Gods besluit is om de lijn van Davids geslacht tot zegen te laten zijn voor alle volkeren. En in het woordje ‘vreugde’ echoot JESAJA 42:1 door. Daar klinkt Gods vreugde door die Hij vindt in de knecht des Heren. En van Jezus kunnen we zeggen dat Hij zowel Zoon als Knecht van God is. In de doop van Jezus zien we de drie-eenheid van het Goddelijk wezen terug. God erkent de Zoon en de heilige Geest daalt op Hem neer. Door de doop die Jezus onderging kreeg Hij een volmacht en het gezag om Gods werk te doen.

De doop hoort bij een keuze die je maakt om God te dienen. Dat laat Jezus heel duidelijk zien. Hij sloeg een weg in om Gods opdracht uit te voeren. Later zegt hij tegen Zijn Discipelen:

“Trek heel de wereld rond en maak aan ieder schepsel het goede nieuws bekend. Wie gelooft en gedoopt is zal worden gered” MARCUS 16:15-16.

Voor alle duidelijkheid, het water van de doop, redt ons niet. Onze redding ligt verankerd in ‘het goede nieuws’, in Jezus’ dood en opstanding, én of wij dit aanvaarden. De doop is een uiterlijk teken van wat wij innerlijk geloven. Een doop, zonder daarbij Jezus aan te nemen, is geen doop, geeft geen redding en brengt niemand in de hemel. Paulus zegt hierover het volgende:

“Als uw mond belijdt dat Jezus de Heer is en uw hart gelooft dat God hem uit de dood heeft opgewekt, zult u worden gered” ROMEINEN 10:9.

Voor studie – MATTHÉÜS 10:23; HANDELINGEN 2:24; 16:31; ROMEINEN 4;24; 10:11; JESAJA 28:16.

Redding is niet afhankelijk van water, maar wat we met ons hart geloven en met onze mond belijden. Dit deed Jezus ook, Zijn doop vond plaats op grond van Zijn openbare belijdenis. Het was Zijn gehoorzaamheid aan God de Vader. Jezus zegt het zo,

“Laat het nu maar gebeuren, want het is goed dat we op deze manier Gods gerechtigheid vervullen” MATTHÉÜS 3:15.

Dat Jezus dit zei heeft te maken met het feit dat Johannes getuigde tegen de Israëlieten en hen vervolgens op grond van hun getuigenis doopte. Door Jezus’ doop stond hij op gelijke voet met zijn broeders, zij hadden het nodig, Jezus ook. Hij moest in alle opzichten gelijk worden aan zijn broeders, daarom zei Hij ook tegen Johannes, ‘Ik wil dat je mij ook doopt’. Het volk moest zich onderwerpen aan God door de doop en Jezus volgde hen hierin. Jezus wilde alle gerechtigheid, in verband met elke Goddelijke instelling, vervullen.

Ik zei net al dat redding niet afhankelijk is van water, maar het is wel degelijk een onderdeel van je belijdenis om Jezus te volgen. Lees maar wat Petrus ons er over schrijft:

“Toen ze dit hoorden (het getuigenis van de Discipelen),waren ze diep getroffen en vroegen aan Petrus en de andere apostelen: ‘Wat moeten we doen, broeders?’ Petrus antwoordde: ‘Keer u af van uw huidige leven en laat u dopen onder aanroeping van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden” HANDELINGEN 2:37-38.

De essentie van Petrus’ betoog ligt in de woorden, ‘om vergeving te ontvangen van je zonden’. De doop is een ‘zichtbaar teken’ tot het leiden van een ander leven. Een leven toegewijd aan God. Het is niet genoeg dat we spijt tonen van onze zonden, er moet echte vergeving plaatsvinden. Je moet je afkeren van de zonde en je leven richten op de wil van God. Door je te laten dopen toon je aan je familie, vrienden en omgeving, dat je één met Christus wilt zijn. Later zegt Petrus nog iets heel belangrijks over de doop:

“In de ark werden slechts enkele mensen, acht in totaal, van de watervloed gered, en dat water is een voorafbeelding van het water van de doop, waardoor u nu wordt gered. De doop wast niet het vuil van uw lichaam, het is een vraag aan God om een zuiver geweten. Hierom kunt u vragen dankzij de opstanding van Jezus Christus” 1 PETRUS 3:20-21.

Voor studie - TITUS 3:4-6; HEBREEËN 9:14; 10:22; 13:18.

Hier haalt Petrus het verhaal van de Ark aan, waarin Noach met zijn gezin gered werden. Door het water werden ze verlost van de zondige wereld waarin ze leefden. En de toenmalige wereld heeft God door het water heen gereinigd van alles wat zonde was. Toen de ark strandde op een berg, konden ze weer voet zetten op een gereinigde aarde. Dit beeld gebruikt Petrus om de betekenis van de doop duidelijk te maken. Om te laten zien van, ‘kijk dit gebeurd er wanneer jij je laat dopen’.

Je doop is dan een gebed, een vraag, om een zuiver geweten. Om een geweten dat gezuiverd is door het bloed van het Jezus. Dat is de kern waar Petrus het over heeft. Het is een vereenzelviging met Jezus dood en opstanding. Daardoor ontvangen wij een ander leven. Begrijp me goed het is niet de doop die verlost, maar ons persoonlijk geloof in het offer dat Jezus voor ieder mens gebracht heeft. De doop is het laten zien dat je bij Jezus wil horen. Dat er een verandering in je leven heeft plaatsgevonden. De volgende teksten laten dit duidelijk zien.

“Weet u niet dat wij die gedoopt zijn in Christus Jezus, zijn gedoopt in zijn dood? We zijn door de doop in zijn dood met hem begraven om, zoals Christus door de macht van de Vader uit de dood is opgewekt, een nieuw leven te leiden. Als wij delen in zijn dood, zullen wij ook delen in zijn opstanding” ROMEINEN 6:3-5.

“U allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebt u met Christus omkleed” GALATEN 3:27.

Dit beeld, het omkleed zijn, heeft Paulus ontleend aan de Romeinse samenleving. Wanneer daar een kind volwassen werd kreeg het een volwassen kledingstuk, de kinderkleding mocht niet meer gedragen worden. Aan de kleding kon men dan zien wie volwassen was. En bij die volwassenheid behoorden dan ook de rechten en plichten waaraan moest worden voldaan in het Romeinse rijk. Wanneer we dit beeld doortrekken dan zegt Paulus eigenlijk, de kleren van de oude mens, heb je bij de doop afgelegd en je hebt nu de mantel van gerechtigheid aangetrokken. Nu kan iedereen zien dat je een kind van Gods Rijk bent. Dit beeld van het verwisselen van kleding gebruikt Paulus om aan te geven dat er iets veranderd is.

Voor studie – 2 CORINTHIËRS 5:21; EFEZIËRS 4:21-24 HB; ROMEINEN 6:6; 12:2; KOLOSSENZEN 2:12; 3:7-10; JACOBUS 1:21; 2 CORINTHIËRS 5:17.

“Toen u gedoopt werd bent u immers met hem begraven, en met hem bent u ook tot leven gewekt, omdat u gelooft in de kracht van God die hem uit de dood heeft opgewekt. U was dood door uw zonden en door uw onbesneden staat, maar God heeft u samen met Christus levend gemaakt toen hij ons al onze zonden kwijtschold. Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd, uitgewist en het vernietigd door het aan het kruis te nagelen” KOLOSSENZEN 2:12-14.

De doop is altijd een gevolg op je keuze om Jezus te volgen. Laten we een paar voorbeelden bekijken van mensen die zich lieten dopen, nadat ze de keuze hadden gemaakt, om Jezus te volgen. Lees maar eens de volgende teksten:

• De Ethiopische man - HANDELINGEN 8:36-39
• De apostel Paulus - HANDELINGEN 9:18
• De gevangenis bewaarder – HANDELINGEN 16:25-33

Wat is het doel van de doop

Dat hebben we hier boven eigenlijk al genoemd, dus daar kunnen we kort over zijn. Het belangrijkste feit is de ‘geestelijke’ betekenis. In ROMEINEN 6, inhet bijzonder de VERZEN 3-4, zien we twee belangrijke doelen van de doop.

• Het laat onze dood, begrafenis, en opstanding met Jezus Christus zien
• Het is een openbaar getuigenis van onze éénwording met Jezus Christus

De uitwerking van de doop zal een heel leven lang zichtbaar zijn, omdat wij het nieuwe leven onuitwisbaar met ons meedragen. En dat is Gods grootste doel, zichtbaar maken door, tekenen van ‘dood en opstanding’, dat wij van Hem zijn. Als het goed is heb je net het verhaal van die Ethiopische man gelezen. En hij vraagt dan zo kenmerkend:

“Daar is water. Wat is erop tegen mij te dopen? Filippus antwoordde: Als u met uw hele hart in Jezus gelooft, is er niets op tegen. Hij zei daarop: Ik geloof dat Jezus Christus de Zoon van God is. Hij liet de wagen stilhouden en ging samen met Filippus het water in en Filippus doopte hem” HANDELINGEN 8:36-38 HB.

Het doel van de doop is om mensen op grond van hun eigen keuze één te maken met Jezus dood en opstanding. Dan zijn ze zichtbaar gered. Paulus vat het zo samen:

“Als uw mond belijdt dat Jezus de Heer is en uw hart gelooft dat God hem uit de dood heeft opgewekt, zult u worden gered. Als uw hart gelooft, zult u rechtvaardig worden verklaard; als uw mond belijdt, zult u worden gered” ROMEINEN 10:9-10.

Hoe kan iemand worden gered en een kind van God worden? Het ligt heel dichtbij, het is, ‘in je hart en in je mond’. Het is dus niet zo moeilijk, want je kunt met je hart geloven en met je mond belijden dat Jezus de opgestane Heer is. Dat is Gods doel met de doop, ons tot dát inzicht te laten komen dat Jezus onze Redder is. Dat is de boodschap van het Evangelie.

“Maar toen Filippus hen door zijn verkondiging van het koninkrijk van God en de naam van Jezus Christus tot geloof had gebracht, lieten ze zich dopen, mannen zowel als vrouwen” HANDELINGEN 8:12.

Voor studie – HANDELINGEN 1:3; 2:37-40.

“Crispus, een leider van de synagoge, aanvaardde echter samen met al zijn huisgenoten het geloof in de Heer, en ook veel Korintiërs die Paulus hadden gehoord gingen over tot het geloof en lieten zich dopen” HANDELINGEN 18:8.

Het doel is zoals ik al eerder heb laten zien, deel hebben aan ‘het zoonschap’ Gods. Zoals God de Vader tegen Jezus zei, ‘je bent Mijn geliefde zoon’, zo wil Hij dat ook tegen ons zeggen. En die bevestiging ligt in onze keuze om ons te laten dopen zoals de Bijbel dit leert.

Provoceer ik nu, nee want ik heb het hier niet over mijn waarheid maar over hoe God het bedacht heeft. Hij heeft een weg ter verlossing aangewezen en dat is ons geloof in Jezus Christus.

Nogmaals, de doop is niet zaligmakend, maar het is een kenmerk van ons getuigenis om Gods wil te doen. Staat het niet gedoopt zijn onze redding in de weg? Nee;

“Door Zijn genade bent u gered; doordat u in Hem ging geloven. Dat is niet uw eigen verdienste, maar een geschenk van God. Niemand zal zich erop kunnen beroemen het zelf gepresteerd te hebben” EFEZIËRS  2:8-9 HB.

Krijg je een geschenk, dan ben je er blij mee en dan zul je de gever bedanken. Maar redt Iemand je van de eeuwige dood dan heb je daar meer voor over. En het is dan ook Gods bedoeling dat onze verlossing zal leiden tot zichtbare vruchten in geloof. Vruchten die laten zien dat wij een veranderd leven willen leiden en daar is de doop een openbaar getuigenis van. Het is een belijdenis van je geloof in Jezus Christus. Zo kan onze gehoorzaamheid aan het Woord van God een stuk ‘geestelijke groei’ in ons leven bevorderen. En dit past mijns inziens precies in het zendingsbevel.

“Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles wat ik jullie opgedragen heb. En houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld” MATTHÉÜS 28:19-20.

Voor studie – LUCAS 24:27; HANDELINGEN 2:38-42; MATTHÉÜS 18:19-20; JOHANNES 14:15-20; HEBREEËN 13:5-6.

Na de doop valt er nog zoveel te leren en te ontdekken wat Jezus ons heeft opgedragen. Daarom zijn de laatste woorden van Jezus zo belangrijk. Het zijn instructies om onszelf en anderen te brengen tot gehoorzaamheid aan Gods wil. Dat is een wereldwijde opdracht, het is een bevel voor een ieder die Jezus als Heer aanroept.

Tot slot

Is nu alles gezegd over de doop? Nee, zeker niet. Er is veel over dit onderwerp geschreven. Het heeft veel verdeeldheid gebracht in kerken en gezinnen. En de centrale vraag bij deze discussie is, welke doop is de Bijbelse? Hier gaan wij geen uitspraak over doen. In deze studie hebben we getracht om door te geven wat we in Gods woord kunnen vinden en lezen over dit onderwerp. Of dit voor iedereen voldoende is dat weten we niet. Feit blijft dat Gods woord altijd het laatste woord heeft. En wij hebben geleerd om ons hierin te schikken.

Ik wens je Gods zegen