Behouden of Verliezen

Er zijn momenten dat je erg je best moet doen om dat wat je hebt te behouden. Dat kan je gezondheid zijn, je financiën je baan je huis je afkomst je identiteit. Maar in het ergste geval je partner, je kind of je ouders. En dan hebben we het nog niet over al die andere zaken die het leven zo kunnen veraangenamen. Alles wat ons dierbaar is willen we niet verliezen maar behouden. Daar willen we geen afstand van nemen, maar dat willen we juist koesteren. En als iemand het waagt om ons ook maar iets af te willen nemen dan kunnen we compleet door het lint gaan.

Kwijt of rijk

Maar er zijn zeker ook dingen die we liever kwijt dan rijk zijn. Verkeerde gewoonten, zonden, verslavingen, overgewicht, ik noem er maar een paar op. Soms kan het een opluchting zijn om iets te verliezen. Zoiets kan een kwijtschelding zijn van een belastingaanslag een boete of een veroordeling. Behouden of verliezen, deze begrippen kunnen ons heel wat strijd kosten. Er zijn zaken die een blok aan je been kunnen zijn. Wat denk je van oorlog waar mensen alles verliezen en zelfs moeten vrezen voor hun leven. Dan wil je die vijand wel dood-kijken. Zo kunnen we van alles verliezen, van je moed tot je portemonnee en van je huissleutels tot je eigen gezicht.

Behouden of verliezen zijn geen makkelijke onderwerpen. Het beslaat veel zaken van ons dagelijks bestaan. Maar wanneer je huis en haard moet verliezen omdat je verkeerde beslissingen hebt genomen dan wil je hart wel krimpen. Dan ben je volkomen ontworteld. Dan moet je leven in een totale vernedering en dan maar zien hoe je in leven blijft. We kunnen ons zulke situaties best voorstellen. Dagelijks worden we hier bijna mee geconfronteerd, via de media of in het stadspark. Ontheemde mensen die slachtoffer zijn geworden van uit de hand gelopen ruzies, van fouten met nare consequenties. Dan kunnen we zeggen, ‘eigen schuld dikke bult’, maar zou het ons ook kunnen overkomen? Leven wij zo strikt dat niets en niemand iets op ons leven kan aanmerken? Wel laten we niet te hoog van de ons bekende toren blazen. Want wat anderen is overkomen kan voor ons een voorbeeld zijn. Deze dingen worden verteld om ons te waarschuwen. Want: “als u denkt dat u nooit zover zult gaan, moet u oppassen om niet te zondigen” 1 KORINTIËRS 10:11-12 HB.

Verliezen of winnen

Hoe groot is de kans dat wij belangrijke lessen uit het verleden gaan negeren? Laten we eerlijk zijn, we doen heel vaak alsof er niets gebeurd is. Er is een Russisch gezegde wat aantoont hoe belangrijk ons verleden is. ‘De geschiedenis herhaalt zich, omdat niemand luistert naar het verleden’. Hoe waar kan dit zijn voor ons eigen leven? Wat anderen overkomen is, welke lessen zitten daar voor ons in? We leven in een cultuur waar alles mag en heel veel kan. Maar kennen we onze valkuilen? Hoeveel impact heeft de morele verdorvenheid op ons eigen leven? Begrijp het goed, zondige verlangens, denk niet dat jij hier aan kunt ontkomen. Maar bedenk echter wel, wanneer anderen hier met succes tegen kunnen strijden, dan kun jij dit ook.

Maar de vraag is, betrek je God hier dan ook in? Want weten dat God ons wil helpen, zegt niet zoveel, als je verlangen naar foute dingen groter is dan het besef dat dit fout is. Hoe wapenen we ons tegen verzoekingen? Hebben we genoeg inzicht om het anders te doen? Durven we weg te vluchten van iets waarvan je weet dat het zondig gedrag is? Maak je de keuze om de meerderheid in het kwade niet te volgen? Hoe sterk is je gebed in zulke omstandigheden? Ken je Gods Woord voldoende om te weten hoe je de aanvallen moet afslaan? Bij wie zoeken we onze hulp? Moeten we hier putten uit onze nederlagen of mogen we leven uit wat Jezus voor ons gedaan heeft?

De belangrijkste les is deze: “Beseft u dan niet dat vriendschap met de wereld vijandschap jegens God betekent? Wie bevriend wil zijn met de wereld, maakt zich tot vijand van God” JACOBUS 4:4. En hierin zijn alle valkuilen door de hele geschiedenis van de mensheid in te herkennen. In dit gegeven zien we het grootste struikelblok dat ons van God doet vervreemden. Is het dan vreemd dat om deze reden de Bijbel ons zo vaak en zo intens waarschuwt om de lessen uit het verleden en ons eigen leven nooit te vergeten? Daarom waarschuwt Paulus ons onder tranen dag en nacht. Zie HANDELINGEN 20:31.

Je identiteit

Stel je voor, hebt een goede baan in het buitenland en je werkgever zorgt uitstekend voor je. De beloning en arbeidsvoorzieningen alsook het pensioen zijn goed geregeld. Je kunt je vrij veel permitteren en de sfeer op de werkvloer is uitstekend. Wie doet je wat? Dan krijg je op een keer bezoek van oude kennissen. Zij vertellen je dat de omstandigheden van je familie er niet zo rooskleurig uitzien. Wat zou jij dan doen? Je positie opgeven met de kans dat jij je baan en goede omstandigheden voorgoed verliest? Of denken, hadden ze maar niet zo dom moeten zijn. Het is hun eigen schuld ik heb ze nog zo gewaarschuwd. Dat kun je doen, maar wat verlies je en wat behoudt je dan? Verloochen jij dan je afkomst? Verlies jij dan je wortels waaruit je bent voortgekomen? Zo kan je eigen identiteit worden aangetast door een verkeerde keuze. En kun je dan leven met die beslissing? Zijn je eigen omstandigheden belangrijker dan de nood van je familie? Je kunt je eigen afkomst toch niet verloochenen?

Op het moment dat je die nood negeert, verklaar jij je eigen familie voor dood. Dan is het ‘eigenbelang’ je adviseur die het belang van een gezonde identiteit volledig verwoest. Wie los raakt van eigen wortels zal als een ontheemde door het leven gaan. En wat houdt je dan over, je eigen veilig gestelde toekomst, je baan? Een goed betaalde misschien, maar wel in de ban van het tijdelijke leven. Maar wanneer het verdriet je wakker schud zal dit je onbewust aansturen om te gaan helpen. Dan maak je keuzes ten koste van je eigen toekomst en van die ander.

Een moeilijke keuze

Hoe herkenbaar is dit in het verhaal van Nehemia? Zo kunnen we een stukje van zijn geschiedenis teruglezen in zijn verslag. De stad Jeruzalem lag in puin vanwege hun ongehoorzaamheid aan God. Maar zoals altijd komt er weer verlossing en wil God weer met Zijn volk verder. Zo breekt er een periode van herstel aan. En in dit verhaal gebruikt God Nehemia om met toestemming van de Perzische koning de uit ballingschap teruggekeerde Joden te helpen. In NEHEMIA 2:11-20 lezen we dat Nehemia terugkeerde naar Jeruzalem. Hij had verlangen om de stad van zijn voorvaders te herbouwen. En nadat hij de stad en de muur grondig had geïnspecteerd wist hij wat hem te doen stond. Dit alles deed hij zonder dat iemand het wist want hij had niemand iets verteld van zijn plannen. Nehemia liet het dus niet over zijn kant gaan. Hij leefde met deze gedachte: “HERE, U heerst echter tot in eeuwigheid. Uw naam zal nooit worden uitgewist en blijft altijd bestaan” PSALM 102:12 HB.

Hij wist als geen ander hoe belangrijk je afkomst is. De bezorgdheid over zijn familie zijn volksgenoten lag hem zwaar op het hart. Jeruzalem was voor hem niet zomaar een stad, nee die stad was het centrum van het Joodse bestaan. Daar was hun ‘geestelijke en economische’ identiteit geboren. Daar woonde de kern van hun aanbidding in de tempel van God. Daar werden de offers gebracht aan de God van alle leven. En dat hart lag in puin dat was verworden tot een ruïne.

Was het dan nu afgelopen met Gods belofte aan Abraham gedaan? Moest hij zich dan maar schikken in het lot? Nee, hiervoor hield hij veel te veel van zijn volk. Daarom wilde hij terugkeren naar het ‘centrum van zijn bestaan’. Zijn verlangen was om het centrum van Gods aanwezigheid weer te herstellen. Hij stelde zich ten doel om de schande van het verleden ongedaan te maken. God moest weer die eer krijgen die Hij verdiende. Daarom moest de realiteit en de kracht van Zijn aanwezigheid weer hersteld worden. Hij wilde iets behouden door zichzelf te verliezen. Er viel niets anders te kiezen dan Gods wil te doen. En zouden de volgende verzen hem geïnspireerd hebben.

“Eens zult U Zich over Jeruzalem komen ontfermen. De tijd is aangebroken om Uw stad genade te geven. Uw dienaren houden van deze stad en hebben medelijden met de puinhopen die er liggen. Dan zullen alle volken ter wereld eerbied en ontzag hebben voor de naam van de HERE. Alle heersers zullen Uw grootheid erkennen” PSALM 102:13-15 HB.

Gods mogelijkheden

Na zijn verkenningstocht deelde hij zijn bevindingen met de leiders en zijn samenvatting was, ‘u ziet in welke ellende wij verkeren, laten we alles weer opbouwen dan zijn we niet langer het mikpunt van spot’ VERS 17. Nehemia maakte zich één met de ellende van zijn volk. Er was geen verwijt geen oordeel. Hun nood was zijn nood. Hun schande was zijn schande. Hij voelde hun pijn en wilde zich volledig inzetten om met alle mogelijke middelen de glorie van Gods stad weer te herstellen. Jeruzalem moest weer de luister krijgen die het altijd had gehad. Want:

“De HERE zal Jeruzalem herbouwen en er met Zijn grootheid en macht gaan wonen. Dan zal Hij de gebeden van de armen aanhoren en Zich tot hen overbuigen. Laten we dit opschrijven voor de komende generaties. Het volk, dat dan leeft, zal de HERE prijzen. Want de HERE heeft hoog vanuit Zijn heilige hemel neergezien op de aarde. Hij hoorde het klagen en huilen van de gevangenen en bevrijdde hen die ten dode waren opgeschreven. Daarom zal men in Jeruzalem over de HERE vertellen en Zijn naam groot maken. Dan zullen alle volken en koninkrijken bij elkaar komen en de  HERE dienen” PSALM 102:16-22 HB.

Na het vaststellen van alle schade ging Nehemia zijn plannen presenteren en maakte duidelijk wat zijn strategie was. Want zijn motivatie was: “Eeuwenoude puinhopen zul je herstellen, je zult bouwen op fundamenten, stammend uit onheuglijke tijden. Ze zullen je noemen: Volk dat bressen dicht, wegen weer begaanbaar maakt” JESAJA 58:12 GNB. Hij wilde behouden wat ogenschijnlijk verloren was. Er lagen grote uitdagingen op hem te wachten. En hoe strakker het plan des te groter was de kans van slagen.

Nehemia was een goed planner en strateeg en zijn visie kreeg bijval. Zo kunnen we vaststellen dat ‘geestelijke vernieuwing’ altijd begint met een ‘vooruitziende blik’. Dan kun je jezelf en anderen inspireren en aanzetten om een gezamenlijk doel te bereiken. Door het onderschatten van Gods mogelijkheden blijven heel veel dingen onopgelost. Met alleen maar dromen komen we er niet. Vraag of Gods heilige Geest je wilt leiden, bidt om bevestiging. Hoe vaak zijn het de pioniers die voor enorme veranderingen hebben gezorgd in de geschiedenis? Deze pioniers wisten vaak anderen te betrekken in hun plannen, om zo doelen te bereiken die anderen voor onmogelijk hadden gehouden. Wanneer jij weet dat God iets van je vraagt om te doen, wees dan als Nehemia. Ken Gods woord, inspecteer de situatie, wees inspirerend voor jezelf en anderen en ken je doel. Behoud wat dreigt vernietigt te worden en verlies wat je in de weg staat om dat doel te bereiken.

De aanklager

Wanneer we beseffen dat God ons iets duidelijk maakt, wapen je dan tegen de weerstand uit je omgeving. Ook Nehemia kreeg die weerstand, luister maar: “Toen Sanballat uit Bet- Choron, Tobia, zijn Ammonitische dienaar, en de Arabier Gesem dit hoorden, begonnen zij ons uit te lachen en te beschimpen: Wat zijn jullie hier aan het doen? Komen jullie soms tegen de koning in opstand” NEHEMIA 2:19. Horen we de klank die hierin doorklinkt? Wat een intimidatie, tja zo is de vijand daarmee weet hij heel vaak winst te boeken. De aanklager kan ons ook in vele gedaantes verschijnen. Maar zijn doel is altijd hetzelfde, Gods werk aantasten en vernietigen met alle mogelijke middelen.

Nehemia en de zijnen werden bestookt met deze woorden, ‘komen jullie soms in opstand tegen de koning’? En hoe reageerde Nehemia? En hoe doen wij dat? Wel, door te bedenken wélke Koning je echt dient. Dan kunnen we zeggen: Ze vergelden mij goed met kwaad, beantwoorden mijn vriendschap met haat. Laat een gewetenloos man mijn vijand beschuldigen, hem aanklagen voor het gerecht” PSALM 109:5-6 GNB. Met andere woorden, veroordeel hen, o God, die mij veroordelen en laat de schuld op hen doen neerkomen. Wie met dergelijke antwoorden komt zal zijn aanklager de mond snoeren en doelgericht kunnen handelen. En wees hierbij bewust van deze woorden: “Ik hoorde een luide stem in de hemel zeggen: "Eindelijk is het zover. God heeft de bevrijding gebracht. Hij heeft Zijn macht gebruikt om Zijn Koninkrijk te vestigen. Zijn Christus heeft hier nu het gezag. De aanklager, die onze broeders dag en nacht voor God beschuldigd heeft, is uit de hemel gegooid” OPENBARING 12:10 HB. Dit is de definitieve afrekening met de aanklager aller tijden, de satan.

Wie zich hiermee wapent zal net als Nehemia dit antwoorden:

• Het is de God van de hemel die ons doet slagen.
• Wij, zijn dienaren, beginnen met de herbouw.
• U hoort niet in Jeruzalem,
• u kunt er geen rechten laten gelden,
• hier is niets dat aan u herinnert.

Wat een geweldig antwoord. Nehemia begreep dat hij niets te verliezen had omdat hij Gods werk wilde behouden. Daarin lag zijn toewijding, zijn kracht om God en zijn naaste te dienen. Wat een uitdaging. Wat een voorbeeld om na te volgen!

Centrum van ons bestaan

In deze studie willen we nog iets lezen met elkaar, en wel uit MARCUS 8:27-38. Daar zien we dat Jezus verder trekt met Zijn discipelen. En onderweg stelde Jezus hen een belangrijke vraag: “Wie zeggen de mensen dat Ik ben?” We moeten bedenken dat het gebied waar Jezus met Zijn Discipelen doortrok een heidense streek was. Caesarea stond bekend als een stad waar veel Griekse goden en tempels waren gewijd aan de oude god Baäl. Dus is het niet verwonderlijk dat Jezus hen deze vraag stelt. Je zou denken dat deze mensen Jezus zouden zien als een afgod, maar uit de antwoorden blijkt dat ze best redelijk op de hoogte waren. Sommigen dachten dat Jezus Johannes de Doper was maar anderen zagen Hem voor Elia of een van de Profeten aan. Dus er was nog wel iets wat hen aan de God van Israël deed denken.

Soms denk ik wel eens waar ging het Jezus nu om? Zou het belangrijk voor Hem zijn om te weten hoe die mensen Hem zouden zien of was dit meer een inleiding voor een veel diepere vraag? Uit de context van dit verhaal zou ik de voorkeur geven aan het laatste. Kennelijk is de vraag: ‘Maar wat denken jullie van Mij’, veel belangrijker. Wie zeggen Julie dat Ik ben, deze vraag wil wel even binnenkomen, daar moet je wel even goed over nadenken. Want dit raakt het ‘centrum van je bestaan’. Dit gaat over je echte wortels over je eeuwige toekomst. Tussen de regels van dit verhaal door lees ik dit, ‘Het is niet belangrijk wat anderen van Mij zeggen, maar wat belijden jij en ik’. Naar die belijdenis was Jezus op zoek bij Zijn Discipelen, bij jou en mij. Wij zullen moeten weten waar het om gaat wanneer we Jezus ontmoeten of wanneer we met Hem mee lopen op onze reis door dit leven. Het gaat erom dat wij begrijpen wie is Jezus voor mij? Is Hij mijn Messias? Is Hij jouw Redder? Dat wilde Jezus uit de mond van Zijn Discipelen, maar ook uit onze mond horen.

Duidelijke taal

“Petrus antwoordde: ‘U bent de Messias’”. Kijk dat is duidelijk taal. Petrus was Hem niet gevolgd uit nieuwsgierigheid of omdat hij wel een verzetje kon gebruiken. Ook niet omdat hij dacht dat zijn Joodse identiteit geen bestaansrecht meer zou hebben. Nee, zijn bewondering voor Jezus lag voor hem in het feit dat Jezus het ‘centrum van zijn bestaan’ had aangeraakt. Daar in de kern van zijn wezen was Jezus doorgedrongen met Zijn Liefde en Waarheid. En hoewel Petrus daar lang niet alles van begreep was zijn belijdenis wel heel echt en puur. En ondanks zijn emotionele verbondenheid op dat moment met Jezus, was het heel begrijpelijk dat Petrus Gods doel niet helder voor ogen had. Hij ging er vanuit dat Jezus een ‘aards koningschap’ zou gaan vervullen. Hij was nog gebonden aan een aardse visie en niet aan een hemelse opdracht dat Jezus komst voor alle mensen zou zijn, om hen te redden van de eeuwige dood. Daarvoor had hij nog een ‘persoonlijke verlossing’ nodig om dat te begrijpen. Daarom greep Jezus ook in en vermaande hem: “Je denkt niet aan wat God wil, maar alleen aan wat de mensen willen”.

Een groot geheim

En na die bevrijdingsdaad van Jezus bij Petrus was hij er aan toe om een dieper groeiproces met Jezus door te maken. Door het ‘verloochenen van zichzelf’ ging hij beantwoorden aan Gods doel, hij en de Discipelen zouden kruisdragers worden. Mensen die bereidt waren om zichzelf te verliezen en daardoor behouden te worden. En dit proces van ‘verliezen en behouden’, zou voor hen de sleutel zijn om Gods diepste geheimen te mogen kennen. Het zou hun inzicht geven om de ware wortels van hun bestaan te doorgronden. Maar ook om de Goddelijke identiteit van Zijn aanwezigheid te delen met anderen. Want onze rijkdommem kunnen ons niet rijk maken. Onze oplossingen voor welk probleem dan ook kennen geen eeuwigheidswaarde. De inzet van mensen om oorlogen en conflicten op te lossen zal ons nooit de echte vrede kunnen brengen. Alles wat een mens kan doen ten bate van zichzelf of anderen zonder de liefde en het kennen van Jezus, zal niets kunnen behouden. Vgl. 1 KORINTIËRS 13:1-13. Hiervoor moeten we het grote geheim van Jezus komst kennen door eerst onszelf te verliezen om daarna alles te winnen.“Want wat heeft een mens eraan als hij de hele wereld wint, maar zichzelf verliest of zichzelf schade toebrengt” LUKAS 9:25 GNB.

Wat kies jij?

Nehemia kon het verdriet over het verlies van de geboortestad van zijn voorvaderen niet accepteren. Dit daagde hem uit om zijn eigen veilige leventje vaarwel te zeggen en te werken aan het herstel van het centrum van Gods bestaan op aarde. Hij trok alle registers uit de kast om dit doel te verwezenlijken. Het herstel van Gods Tempel, Zijn huis op aarde, had voor Nehemia de hoogste prioriteit. Hij wilde alles verliezen om te behouden wat tot zijn volk behoorde. En zijn verhaal vertelt ons dat er een ‘gezegende balans’ was tussen behouden en verliezen.

En Petrus wat was zijn keuze? Na dat Jezus hem had verlost, uit de ‘verkeerde kijk’ op Gods werk, was hij bereidt om zijn leven te verliezen. Toen begreep hij wat het verliezen van jezelf betekende. Nu pas kon hij hier de echte waarde van inzien. Omdat Jezus Petrus ‘bestaanscentrum’ had aangeraakt en verlost, kende deze man zijn doel met hét echte Leven. De aanklager kon hem niet meer opzadelen met misleidende visies. Er woonde nu een ‘onvervalste’ Geest in zijn binnenste die hem toonde hoe hij zich kon inzetten voor de bouw van een geestelijk huis. Zie 1 PETRUS 2:5.

Is het je menens?

Behouden of verliezen, een boeiend onderwerp? Ja zeker! Want ieder mens wil toch leven? Maar je raakt pas de kern van het leven wanneer je weet dat je het kunt behouden door het te verliezen. We kunnen de wereld op zijn kop zetten door te praten over verliezen en behouden. Maar dan moet wel eerst jouw wereld op zijn kop worden gezet. Dan zul jij de confrontatie moeten aangaan door jezelf te willen verliezen om het voor eeuwig te behouden. Want: “als je voor de mensen net doet of je Mij niet kent, zal Ik ook tegen mijn hemelse Vader net doen of Ik jou niet ken” MATTHEÜS 10:33 HB. Wil jij je leven voor jezelf behouden, dan zul je het verliezen. Ik hoop en bid dat je het verschil tussen die twee begrippen zult kennen en aanvaarden. Want dan heb je ‘alles gewonnen’ wat er maar te winnen valt, zowel in dit leven als in Hét Leven hierna. Of het je nu menens is, dat zou ik graag eens van je horen.

In Hem verbonden, Fred IJzerman.