Zachtmoedig zijn

Mozes heeft veel dingen moeten leren, dingen die de scholen van Egypte hem niet hebben bijgebracht. Eigenlijk is het verhaal van Mozes een diepe les voor ons. Mozes was door God apart gezet om het volk van God naar het beloofde land te brengen. Namens God mocht hij het volk Israël brengen naar een land dat God speciaal voor hen bestemd had. Een land dat zij in bezit mochten nemen. Een land overvloeiende van melk en honing. Is dat niet een prachtig beeld van de nieuwe hemel en aarde, waar wij als kinderen van God naar op weg zijn?

• Inleiding
• De aarde beërven
• Zachtmoedig zijn
• De les van Mozes
• De grootheid van God
• Wat is zachtmoedig zijn
• Hoe zit dit bij ons

Inleiding

In EXODUS 3 zoekt God Mozes op en krijgt hij de opdracht om de confrontatie met de Farao aan te gaan. Maar Mozes kan zich maar moeilijk schikken in die opdracht. Lees de onderstaande gedeelten en ontdek dat Mozes probeerde er onderuit te komen omdat hij zover van zijn eigen volk was komen af te staan.

“Weer maakte Mozes bezwaar. ‘Ze zullen me vast niet geloven en niet naar me luisteren,’ zei hij. ‘Ze zullen zeggen: “De HEER is helemaal niet aan jou verschenen” EXODUS 4:1.

“Maar Mozes antwoordde: ‘Neemt u mij niet kwalijk, Heer, maar ik ben geen goed spreker. Dat is altijd al zo geweest, en daar is geen verandering in gekomen nu u tegen mij, uw dienaar, gesproken hebt. Ik kan nooit de juiste woorden vinden.’

De HEER zei: ‘Wie heeft de mens een mond gegeven? Wie maakt iemand stom of doof, ziende of blind? Wie anders dan ik, de HEER? Ga nu, ik zal bij je zijn als je moet spreken en je de woorden in de mond leggen.’

Maar Mozes hield vol: ‘Neemt u mij niet kwalijk, Heer, stuur toch iemand anders, wie u maar wilt.’

Nu werd de HEER kwaad op Mozes. ‘Je hebt toch een broer, de Leviet Aäron! ’ zei hij. ‘Ik weet dat hij welbespraakt is. Hij is al naar je onderweg en zal blij zijn je te zien. Vertel jij hem wat hij moet zeggen. Ik zal bij jullie zijn als je moet spreken en jullie ingeven wat je moet doen. Hij zal in jouw plaats het volk toespreken: hij zal jouw mond zijn, jij zult zijn god zijn. En neem je staf in de hand, want daarmee moet je de wonderen doen” EXODUS 4:10-17.

Later zien we dat:

“Mozes nu was een zeer zachtmoedig man, meer dan enig mens op de aardbodem” NUMERI 12:3 NBG. Zie ook Matthéüs 5:5 NBG.

Zalig de zachtmoedigen, zij beërven de aarde. Deze aarde bezitten en er macht over uitoefenen, wie wil dat niet, iedereen toch zeker. Kijk maar om je heen, lees de geschiedenis, luister naar de knappe koppen van deze tijd. Altijd is de mens bezig geweest om de aarde voor zich op te eisen, om die te bezitten. Hoeveel:

• oorlogen zijn daar voor gevoerd
• mensenlevens heeft dat gekost
• leed en verdriet heeft het gebracht
• geld is er niet mee gemoeid geweest

Wanneer we al deze gegevens op een rijtje zetten dan ontdek je dat de mens een vreselijk eigenzinnig wezen is. Want met al het geweld dat gebruikt is, hebben ze het niet voor elkaar gekregen de aarde blijvend te bezitten. Elke keer moesten ze het weer af staan aan een die slimmer of sterker was. En zo gaat het nog steeds. Hoewel men wel de mond vol heeft over vrede, maar zal het zover komen?

Het is de mens nooit gelukt en het zal ze ook nooit lukken.

De aarde beërven

En toch zegt de Bijbel dat het mogelijk is, dat je als mens de aarde kunt beërven. Als je daar goed over nadenkt dan ben je gelijk beland bij een heel teer onderwerp. Want wat ik zeg klinkt nogal tegenstrijdig. Maar voor alle duidelijkheid:

• De aarde beërven heeft niets te maken met oorlog voeren, dat zal ons wel duidelijk zijn
• Het heeft ook niets te maken met milieu verbetering, hoe goed dat ook is, natuurlijk
• Het heeft ook niets te maken met een toekomst die is bedacht door knappe koppen

Hoe mooi ze het ook uitdenken, de aarde bezitten kun je niet van achter een bureau doen. Geen enkele milieu beweging kan dit. Wij zijn niet in staat om met ons menselijk kunnen deze schepping in ons bezit te krijgen. Want de aarde is van God. Het is Zijn Schepping. En met alles wat wij tot nu toe gedaan hebben is overduidelijk aangetoond dat we zeer slechte rentmeesters zijn geweest. Als we ROMEINEN 8:22-23 hierop naslaan dan lezen we:

“Wij weten dat de hele schepping nog altijd als in barensweeën zucht en lijdt. En dat niet alleen, ook wijzelf, die als voorschot de Geest hebben ontvangen, ook wij zuchten in onszelf in afwachting van de openbaring dat we kinderen van God zijn, de verlossing van ons sterfelijk bestaan”.

Als we dieper over dit vers nadenken dan zien we, dat de mens wel degelijk ‘kennis’ had over de gebrokenheid van de schepping. Paulus zegt dan ook; “daar we weten”. Deze kennis is gebaseerd op GENESIS 3:17:

“Tegende mens zei hij: ‘Je hebt geluisterd naar je vrouw, gegeten van de boom die ik je had verboden. Vervloekt is de akker om wat jij hebt gedaan, zwoegen zul je om ervan te eten, je hele leven lang”.

Paulus wil benadrukken hoe sterk zijn verlangen is naar het toekomstige heil. En dat heil is geopenbaard in de Zoon van God die de prijs heeft betaald, om ons vrij te kopen van de macht van satan.

De mens zonder God heeft altijd al deze wereld in zijn macht willen hebben, er gezag over willen uitoefenen. Want als dit zou lukken, zou daarmee aangetoond zijn dat het hele universum niet door God geschapen is. Dat is altijd de drijfveer van de mens geweest. Denk maar aan de evolutie theorie.

Het zal duidelijk zijn dat niemand van ons de problemen kan oplossen die nodig zijn om de aarde en onszelf te behouden. Gods plan is anders en dat is dé verrassing die we ontdekken als we de kennis bij Hem gaan zoeken.

De aarde beërven heeft alles met jezelf te maken! Hoe je van binnen bent of je God kent. Niet hoe je het doet in je kunnen en presteren in deze maatschappij. Hoewel je het haast zou geloven. Want wat wordt er een nadruk gelegd op ‘kennis en kunnen’. Als je maar zorgt dat je een duizendpoot bent, die alles kan en weet, dan kom je er wel. Dan kun je de wereld wel aan. Kennis dat is het, als je dat hebt steek je de wereld in je broekzak. Zou dat echt zo zijn?

Ik denk dat de aarde beërven meer heeft te maken met ‘wijsheid van God’ dan met de kennis van deze wereld. Denk nou niet gelijk dat nu alleen de ontwikkelde mensen de aarde zullen beërven. Nee, zo ligt het niet, natuurlijk heeft het niets te maken met veel of weinig weten. Het heeft alles te maken, en dat zal ons duidelijk zijn, met zachtmoedigheid. Met een leven wat aan God is toegewijd.

Zachtmoedig zijn

Het woord ‘zachtmoedigheid’ betekent; ‘vriendelijk van natuur zijn’. Het is een aanduiding van een karaktereigenschap zoals ‘zacht van innerlijk’. Dit staat tegenover eigenschappen als ruwheid, geweld of vechtlust. Zo siert een zachtmoedige geest of innerlijk de mens. Vgl. 1 PETRUS 3:4. Over Jezus lezen we dat Hij ‘zachtmoedig en nederig in het hart’ is. Zie MATTHÉÜS 11:29. Dat houdt in dat Zijn hele persoon gekenmerkt wordt door zachtmoedigheid en nederigheid.

Zalig de zachtmoedigen, is een uitspraak uit de zaligsprekingen, een onderdeel uit de Bergrede. Als je deze goed doorleest dan ontdekken we dat ze toekomstgericht zijn!

• Armen ontvangen het koninkrijk
• Zij die treuren worden getroost
• De zachtmoedige beërft de aarde
• Zij die verlangen naar gerechtigheid worden verzadigd
• De barmhartigen zullen barmhartigheid ontvangen
• De reine van hart zal God zien
• Vrede stichters worden kinderen Gods genoemd
• En de vervolgde gelovigen beërven het koninkrijk der hemelen

In het Oude Testament waren de zaligsprekingen een veel gehanteerde vorm van de verkondiging van het heil. Laat ik er een paar noemen. Welzalig:

• de man die niet wandelt in de raad der goddelozen - PSALM1:1
• allen die bij Hem schuilen - PSALM 2:12
• hij, wiens overtredingen vergeven zijn - PSALM 32:1
• hij die op de Here vertrouwd - SPREUKEN 16:20
• allen die op Hem wachten - JESAJA 30:18

(In de NBV is “welzalig” vertaalt met “gelukkig”)

In de Bergrede zijn de zaligsprekingen vooral bedoeld als aankondiging van de realisering der Messiaanse beloften. Beloftes die hun vervulling vinden in Jezus Christus. Ze geven weer wat de bedoeling was van Jezus komst op aarde. Om het op te nemen voor mensen in nood en voor Zijn kinderen. De zaligsprekingen zijn geweldige beloftes van Gods heil en van onze toekomst. Ook de tekst uit MATTHÉÜS 5:5 is een dergelijke belofte, een belofte voor zachtmoedige mensen.

Als we aan dit woord denken, dan zeggen we misschien: Hé bah, zachtmoedig, wie wil dat nou zijn? Sterk, manlijk, stoer, blits of hip, maar zachtmoedig! Je denkt aan: weekhartig, zachtgekookt eitje, halve zachte en vul zelf maar in. En toch, nu we de juiste betekenis van dit woord weten dan komen de zachtmoedige mensen er nog niet zo slecht af.

Mensen met een zachtmoedig karakter die:

• koesteren geen kwaad of wrok
• zijn nederig en bescheiden
• geven alles over aan God de Vader
• zijn geduldig
• Verdragen onrecht zonder bitter te worden

Op zulke mensen kan je, denk ik, wel jaloers worden of niet?

Zachtmoedige mensen zijn ‘gevormde mensen’, zij hebben iets! Ik denk dat zulke mensen het verder brengen dan menigeen denkt. Het zijn mensen die begrepen hebben dat er meer is dan het aanprijzen van je ‘eigen ik’. En hoe vaak zijn we daar niet mee bezig, onszelf op de voorgrond te plaatsen.

Zachtmoedigheid is iets dat je niet hebt uit je zelf. Gods woord noemt het een vrucht van de heilige Geest. Vgl. GALATEN 5:22. We zullen het moeten leren, en daarbij hebben we Jezus als ons grootte Voorbeeld. Hij zegt:

“Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van mij, want ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden” MATTHÉÜS 11:28-29.

Jezus, wil het ons leren en hiervoor zullen we naar Hem toe moeten gaan om te:

• begrijpen wat rust is
• erkennen dat we moe zijn van ons eigen ik
• zeggen haal die ballast uit mij weg Heer

De les van Mozes

We hebben gelezen dat Mozes een zeer zachtmoedig mens was. Hoe kwam hij daaraan?

• Geleerd uit een boekje
• Conferentie’tje gevolgd
• Een mannenontbijt bijgewoond
• Aan het hof van de Farao geleerd
• Ja, natuurlijk daar wisten ze alles, of toch niet

Nee, ook Mozes had het nodig om door de Hand van God gevormd te worden. Veertig jaar had hij bij de farao doorgebracht, en ongetwijfeld veel geleerd. Maar dat was niets vergeleken bij wat hij daarna, in die andere veertig jaar moest leren, in de afzondering, als schaapherder. Het eerste was nuttig geweest, het laatste noodzakelijk! Kennis kan goed zijn, maar ‘vorming’ is onmisbaar.

Alle wijsheid van de Egyptenaren had Mozes niet geschikt gemaakt voor zijn toekomstige loopbaan. Menselijke wijsheid en kennis, hoe waardevol ook, kunnen nooit de ‘vormende Hand’ van God vervangen!

De mens kan door zijn kennis schitteren in deze wereld, maar diegene die door God ingezet wil worden, moet ook andere bekwaamheden bezitten. Die bekwaamheden ontvangen we in onze persoonlijke omgang met God de Vader. Alle dienstknechten van God hebben dat moeten leren.

• Mozes bij de berg Horeb
• Elia bij de beek Krith
• Ezechiël bij de rivier Chebar
• Paulus in Arabië
• Johannes op Patmos

En ik, ik heb ook zo mijn eigen woestijn, mijn eigen zandbak waar de Hand van God mij vormt naar Zijn Beeld.

En net zoals Mozes het moet leren, leren wij het ook. Vaak op verschillende manieren, maar met hetzelfde doel. Moeilijke periodes zijn vaak een goed stuk gereedschap in de Hand van God. We hebben het allemaal op zijn tijd nodig, want zonder Zijn onderwijzing zou ons leven dor, oppervlakkig en theoretisch zijn. Dan zouden we vervallen in wettisch Christendom. En we zouden dan een inhoudsloos religieus leven leiden.

Dienstbaarheid aan God kan niet zonder vorming. We lijken dan op een schip dat zonder ballast gaat varen. Het gevolg is dat je dan bij de eerste de beste golfslag omslaat en zinkt. De ballast zorgt ervoor dat het schip weer rechtgetrokken wordt, als het slagzij maakt. De ballast, de vorming, heeft een corrigerende functie. Zo is het ook met dat wat wij leren in ons leven, want het:

• Geeft evenwicht
• Houdt ons op koers
• Beschermt ons tegen omslaan
• Zorgt ervoor dat wij ons doel bereiken

Mozes heeft veel dingen moeten leren, dingen die de scholen van Egypte hem niet hebben bijgebracht. Eigenlijk is het verhaal van Mozes een diepe les voor ons allemaal.

Mozes was door God apart gezet om het volk van God naar het beloofde land te brengen. Namens God mocht hij het volk Israël brengen naar een land dat God speciaal voor hen bestemd had. Een land dat zij in bezit mochten nemen. Een land overvloeiende van melk en honing.

Is dat niet een prachtig beeld van de nieuwe aarde, waar wij met z'n allen naar op weg zijn? Sluit dit niet prachtig aan bij de tekst dat ‘de zachtmoedige mens de aarde zal beërven.’ En dat beërven is hier niet beperkt tot het land Palestina, maar het gaat hier over het Koninkrijk der hemelen de vernieuwde aarde. Vgl. OPENBARINGEN 21.

Mozes moest zijn zachtmoedigheid leren achter de schaapjes. Veertig jaar lang met eigenwijze schapen op trekken. Zorgen dat er niet één afdwaalde. Zorgen dat ze te eten kregen en dat de kudde groeide. Veertig jaar luisteren naar hun gemekker. Dat maakte Mozes een ander mens, wat een vorming! Toen God Mozes riep voor zijn taak had hij veel geleerd. Hij had luisteren geleerd én geduld gekregen. Hij had geleerd om Gods stem te verstaan. En was zelfs bereid zijn schoenen voor God uit te trekken.

Eerst had hij gemeend in eigen kracht het voor zijn volk op te moeten nemen. Hij zou zich wel eens even waar maken. EXODUS 2:11-14. Maar hoe reageert Mozes nu, als God hem die opdracht geeft dan zegt hij: “Wie ben ik, dat ik naar de farao zal gaan en de Israëlieten uit Egypte zal leiden?”

Wat een verschil eerst onstuimig en voorbarig en nu aarzelend en onzeker.

Mozes had zichzelf leren kennen en was daardoor over-bescheiden en schuchter geworden. Hij twijfelde, en wilde wel weg lopen voor die opdracht. En Mozes gaat redeneren met God:

• Maar als ze niet naar mij luisteren en mij niet geloven
• U weet toch hoe ze zijn
• U weet toch Heer ik ben geen man van het woord,deren.
• Dat was ik gisteren niet en eergisteren niet
• En ook vandaag niet nu U met mij spreekt
• Dat weet U toch wel
• Ach Here, zend toch iemand anders

Vreemd hé, dat de mens altijd gaat redeneren en vragen stellen als het op gehoorzaamheid aankomt. Herkennen we onszelf daar ook niet in, ik wel!

Altijd weer die twijfels, dat gevoel van, laat die ander het maar doen, ik kan het toch niet. Hoe vaak staat ons verstand ons niet in de weg. Vragen en twijfels, ze kunnen je het leven zo zuur maken. Altijd weer dat gevoel dat verstandelijk denken, dat voortdurend tussen ons en God in gaat staan.

De grootheid van God

Maar God zij dank, Zijn genade is altijd groter. Op al de redeneringen van Mozes geeft God een bemoedigend antwoord, kijk zo is God! God bemoedigd door te zeggen;

• Ik Ben met je, Ik ga mee
• Ik zal met uw mond zijn en u leren, wat u spreken moet

Wat een prachtig antwoord.

En zo gaat God Mozes gebruiken, als een man die in de praktijk van het dagelijkse leven, zachtmoedigheid had geleerd.

En Mozes gaat op weg met een ‘koppig volk’ waar hij de handen aan vol had. Ook moest hij het opnemen tegen de vijand die het Israël van alle kanten moeilijk maakte. Want de vijand heeft een geweldige hekel aan mensen die op weg zijn naar het Beloofde land.

Daarom valt de satan Gods volk aan. En hij is slim, hij doet het op twee manieren. Onderling wil hij de boel op z'n kop zetten, denk maar aan het gemor om eten en drinken. En hij zorgt voor struikelblokken, vijanden die hen voortduren aanvallen. Zo is de satan altijd bezig, op twee fronten aanvallen uitvoeren, intern en extern, dan scoor je altijd.

En vandaag is dit nog zo als we denken aan de gemeente van Jezus Christus. Zeker, nog steeds zal de satan alles op alles zetten om ons tegen te houden, om Gods Koninkrijk te beërven. Jezus waarschuwt ons wanneer Hij zegt:

“Een dief komt alleen om te roven, te slachten en te vernietigen, maar ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid” JOHANNES 10:10.

Laten we attent zijn op alle struikelblokken die ons afhouden om het Koninkrijk van God te beërven. Ons antwoord op alle aanvallen moet dit zijn:

“Niet door eigen kracht of macht zal hij slagen – zegt de HEER van de hemelse machten – maar met de hulp van mijn geest” ZACHARIA 4:6.

Wat is zachtmoedig zijn

Zo komen we bij de kern van wat zachtmoedigheid werkelijk is. Het is geen teken van zwakte. Maar het is een teken dat je de satan weerstaat. Zie 1 PETRUS 5:5. Zachtmoedigheid is: God laten spreken door je houding. Iemand heeft eens gezegd:

‘Zalig de zachtmoedigen, want zij zijn de schokbrekers van deze wereld.’

Geweld zal er altijd blijven in deze wereld, onderdrukking, heerszucht en dwang. Zo is er lichamelijk en geestelijk geweld. Van binnen en van buiten wordt de mens aangevallen. Geen enkel gebied van het menselijke bestaan wordt overgeslagen. Het is overal om ons heen, irritatie, drift, boosheid, onreinheid, occultisme, enz. Geweld in allerlei vormen, wat kan het niet een schade berokkenen.

Met geweld zul je het nooit winnen. Hoe heeft God ons voor Zich gewonnen, met geweld? God dwingt niet, Hij redt ons niet met geweld, maar met Zijn Liefde. En als wij overwinnaars willen zijn, zullen we naar Jezus moeten kijken. Om van Hem te leren hoe Hij het deed, daar mogen we in heel ons geloofsleven bij stil staan.

Er zijn vele soorten van geweld met als doel, de genade van God tegen te houden. Geweld blokkeert en maakt ons hard van binnen. Het kan je van binnen verteren, het vreet je op! Daarom zegt SPREUKEN 14:30 NBG.:

“Een zachtmoedig hart, is leven voor het vlees”. 

Dit vers wil ons leren dat een zacht hart het welzijn van het leven bevordert, met de nadruk op lichamelijke gezondheid. Hardheid veroorzaakt spanningen en dit doet de deur open voor velerlei kwalen.

We hebben misschien al wel begrepen dat zachtmoedigheid het sleutelwoord is om de aarde te beërven. Zachtmoedige mensen zullen het niet zo snel voor zichzelf opnemen. Daarom geloof ik dat God voor hen zal opkomen, door hen te zegenen.

Zachtmoedigheid is een karakter eigenschap. En natuurlijk zijn onze karakters allemaal verschillend. Maar God vindt dit waardevol. Want onze eigen geest, heeft Hij met jaloersheid begeerd, om daar een vernieuwend werk te doen. Vgl. JAKOBUS 4:5 NBG.

Daarom hebben we wat nagedacht over het leven van Mozes. Die als veertig jarige man de plank missloeg en daardoor voor zijn leven moest vluchten. Maar veertig jaren in de woestijn veranderden hem in een zeer zachtmoedige man.

Er zijn in de Bijbel veel voorbeelden te vinden, hoe God mensen veranderde en klaar maakte voor een taak. Zo heeft God vele karakters veranderd en gevormd. Mensen die door de discipline van Gods Geest zachtmoedige en vriendelijke mensen werden.

Hoe zit dit bij ons

Het is daarom goed om ook eens naar jezelf te kijken, en je af te vragen, hoe zit dat bij mij? Is mijn binnenste wel zacht genoeg, zodat Gods Geest zich daar thuis voelt en een nieuw werk kan doen in mij?

God verlangt naar zachtmoedige mensen want speciaal voor hen maakt Hij een ‘nieuwe hemel en een nieuwe aarde’.

Volgens een spreekwoord hebben de brutale mensen de halve wereld. Maar volgens Gods woord hebben de zachtmoedigen straks de hele aarde. Met zachtmoedigheid kom je in deze wereld niet zo ver. Voor je rechten opkomen en vooral niet over je heen laten lopen, dat lijken de ingrediënten te zijn de bouwstenen waar je mee verder komt.

Iemand heeft eens gezegd; ‘Zachtmoedigheid lijkt zich als een deurmat te laten gebruiken, maar vergt de grootste moed die er bestaat, zijn leven inzetten en overgeven in het voordeel van die ander.’

Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde beërven die de brutalen voor zich hadden opgeëist!

Tot slot is het goed om te begrijpen wat Jezus Christus voor ons heeft gedaan.

Zo mogen wij ons beseffen dat God de Vader het beste wat Hij had voor ons gegeven heeft. Laten we daarom belijden dat we Jezus nodig hebben. Om van Hem te leren. Laten we naar Hem kijken hoe Hij:

• Zachtmoedig was
• Alles verdroeg wat Hem werd aangedaan
• Voor ons geleden heeft
• Zichzelf op offerde
• Zich ontledigt heeft
• De gestalte van een dienstknecht aannam
• Aan de mensen gelijk werd
• Zich vernedert heeft
• Gehoorzaam is geworden tot de dood aan het kruis

En om die gehoorzaamheid:

“heeft God hem hoog verheven en hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat, opdat in de naam van Jezus elke knie zich zal buigen, in de hemel, op de aarde en onder de aarde, en elke tong zal belijden: ‘Jezus Christus is Heer,’ tot eer van God, de Vader” FILIPPENZEN 2:6-11.

Ik wens je Gods zegen