Psalm 11
Wie kent de krantenberichten niet over mensen die hun land moeten ontvluchten. De journaals geven ons het nieuws over ontheemde mensen die alles zijn kwijt geraakt. De beelden zijn soms niet om aan te zien. Vluchtelingkampen zitten overvol en de kans op het uitbreken van ziekten liggen constant op de loer. En de mensen zelf, ze zijn overgeleverd aan de goedwillende landen die hen opnemen.
Vluchtelingen, hieraan moest ik denken toen ik deze psalm op mij in liet werken. Kranten die al het nieuws verspreiden, over oorlog en misdaad, begaan tegen eigen landgenoten. Ik zag de somber uitziende mensen voor me, zittend onder een plastic afdakje. Je zou zeggen: leren we het dan nooit? Hoe vaak moeten we nog vredesverdragen sluiten voordat het echte vrede is? Hoe vaak moeten we ons nog verzamelen op ‘de Dam’ om onze doden te gedenken, die in zinloos geweld hun leven gaven? Houdt het dan nooit op? Komt er dan nooit een eind aan al dat geweld tegen de mensheid. Het antwoord is ja, maar wanneer weten we niet.
Ook David kende dit soort geweld. Ook hij had zijn vragen. Voor hem waren de omstandigheden niet altijd even rooskleurig. In het eerste vers krijgt David het advies om ook maar te vluchten. Dit geeft aan dat zijn toekomst er niet goed uitzag. Hoe de situatie er voor David in deze psalm precies uitzag weten we niet. Andere mensen vertellen hem over de aanstaande dreiging. En als David zijn leven wil behouden moet hij maar zien dat hij op een veilige plaats komt, om zo zijn leven veilig te stellen. Hij moet maar de bergen in vluchten daar is vast wel een veilige plek te vinden zodat de vijand hem niet kan vinden.
Is dat niet geweldig dat hij op tijd gewaarschuwd wordt? Nu kan David vluchten als een vogel naar de veilige bergen. Dit, ‘vluchten als vogels’, is een spreekwoordelijke uitdrukking dat zoiets kan betekenen als: ‘vlucht als een vogel naar je berg.’ Het vluchten naar de bergen was in die tijd de meest voor de hand liggende plek om je te verstoppen. Hierbij kunnen we denken aan de bergen van Juda, waarheen men in tijden van gevaar heen kon vluchten. Toen Lot met zijn gezin moest vluchten kregen ze het advies: “Kijk niet om en sta nergens in de vallei stil. Vlucht de bergen in, anders komt u om.” GENESIS 19:17 VGL. OOK PSALM 121:1; EZECHIËL 7:16; MATTHÉÜS 24:16. En in zijn vlucht voor koning Saul heeft David de nodige ervaring opgedaan. Hij wist waar de meest veilige plekken waren. 1 SAMUËL 24
Vluchten dat doe je niet goedkoop. Je moet bereid zijn om huis en haard te verlaten, en je gaat een uiterst onzekere toekomst tegemoet. De tijd waarin wij leven is zeer explosief. Onze lontjes worden steeds korter. De stress doet dingen met ons waar we geen controle meer over hebben. We dreigen elkaar volkomen uit het oog te verliezen. Er is nog nooit een tijd geweest waarin de fundamenten van ons bestaan zo wankel zijn dan nu. De goddeloosheid viert hoogtij. Het Godsbesef wordt langzaam maar zeker uit onze normen en waarden weg gefilterd. Kunnen we nog wat beginnen tegen deze overmacht?
Moeten we ook maar op de vlucht slaan? Maar waarheen dan? O ja, in onze beschaving zijn er massa’s mensen op de vlucht, maar dan meer voor hen zelf dan voor de ander. En de commercie speelt daar goed op in. Want de onzekerheid, het inhoudsloze bestaan van de mens moet toch gevuld worden? Nou, mogelijkheden genoeg. De bodycultuur viert hoogtij dagen en vult gretig ons lege bestaan in.
Is geloven in God zo langzamerhand overbodig geworden? Is die God “zittend op de troon en alles wetend” wel zo begaan met ons mensen? (ZIE VERS 4) Dat is nu precies de vraag waar David tegen in opstand komt. Want deze psalm is hét antwoord van David op het wanhopige advies om te vluchten. Het is een doorlopend getuigenis dat God een Rechtvaardig God is, en de oprechte zal zijn gelaat aanschouwen.
David krijgt dus het advies om te vluchten maar wat is zijn persoonlijke reactie? Is hij er blij mee? Onderneemt hij nu stappen om zo snel als mogelijk is zich te verstoppen voor de vijand? Nee, uit zijn reactie kunnen we opmaken dat David hoogst verontwaardigt is. Hoe halen jullie het in je hoofd om tegen mij te zeggen dat ik moet vluchten?
Wie die mensen waren die hem dit advies gaven wordt ons niet verteld. Waarschijnlijk zijn beste vrienden of familie leden. We weten het niet. Maar dat David het er niet mee eens is laat hij duidelijk blijken.
Als je zo reageert, moet je een aantal dingen wel heel duidelijk voor ogen hebben. Want waarom wil David niet vluchten? Wat is het wat hem die overtuiging geeft? Het is geweldig om hier te zien dat David’s antwoord een krachtig getuigenis inhoud. Hij laat zich niet leiden door wat mensen zeggen. Maar wat is zijn motief? Wat maakt dat hij thuis blijft? David getuigt van zijn vertrouwen in God als zijn schuilplaats. Waarom vluchten als je ook kunt vertrouwen. Waarom zul je je laten beroven van je vrede met God? En de kern van zijn weigering om te vluchten is: “Schuilen doe ik bij de HEER.” hij wil geen bang vogeltje zijn dat bij het minste gevaar wegvlucht.
Maar was er dan geen goede reden om te vluchten, zeker wel. Er waren verkeerde mensen die hun boog spanden om de oprechte mensen in het duister te treffen. VERS 2 Er was een overmacht van wrede mensen die kennelijk een greep naar de macht wilden doen. En wat kun je dan nog beginnen. Kun je bescherming verwachten als de fundamenten van de samenleving omver worden gehaald? Als er oneerlijke rechtspraak is en men geen rekening houdt met de normen en waarden van God? Waarop zal de rechtvaardige mens nog kunnen hopen? “Als zo de bodem onder iemands voeten wordt weggehaald, wat kan een rechtvaardige dan zelf nog doen?” VERS 3 HET BOEK VERT.
Voor dit dilemma stond David. Hij kón wel vluchten maar waar naar toe? De vijand zou hem overal achtervolgen. Nee, vluchten had geen enkele zin en David maakt zijn keuze. Hoe zouden wij dat doen? Zouden wij ons ook onherroepelijk toevertrouwen aan God. Zal ons getuigenis standhouden wanneer het vuur ons aan de schenen zal worden gelegd? Moeilijke vraag is dat, maar wel de moeite waard om hier eens even bij stil te staan.
Waarop hopen wij? Wat is ons houvast? Als er verleiding komt is voor velen ‘de weg van de minste weerstand’ heel dichtbij. Paulus wist ook wat vluchten inhield.
Door zijn keuze om Jezus te volgen kreeg hij vele vijanden. En al spoedig beraamden de Joden een plan om hem te vermoorden. Maar net op tijd ontdekte Paulus dit plan en kon, geholpen door zijn vrienden, de dans ontspringen. ZIE HANDELINGEN 9:23-25
Later ontmoet hij de profeet Agabus en die gaf Paulus de boodschap dat hij toch gevangen zou worden. En net als David krijgt hij van zijn vrienden het advies om te vluchten. Maar wat is zijn antwoord? “Waarom proberen jullie me door je tranen te vermurwen? Ik ben niet alleen bereid me in Jeruzalem gevangen te laten nemen, maar ook om er te sterven omwille van de naam van de Heer Jezus.” HANDELINGEN 21:10-13
Nou dat zeg je niet goedkoop. Als je de eer van Jezus wilt verdedigen met je eigen leven, moet je wel een sterk getuigenis hebben. Nu, hierover hoeven we bij Paulus niet te twijfelen. De verhalen spreken voor zich. Hij weet als geen ander dat wanneer je voor Jezus hebt gekozen, dat de vijand je nooit met rust zal laten. Om die reden waarschuwt hij ons door te schrijven: “Allen die vroom en in eenheid met Christus Jezus willen leven, zullen worden vervolgd.” 2 TIMOTHEÜS 3:12
Kijk, dat wist David ook, hoewel niet met dezelfde woorden gezegd, geeft hij ook een zeer sterk getuigenis van zijn geloof in God. Hoezo vluchten, als God met me is. En David gaat getuigen van die hoop die in hem is. Petrus, een volgeling van Jezus, begrijpt precies wat David en Paulus gemeen hebben, wanneer hij zegt: “Overigens, wie zou u kwaad doen als u zich volledig inzet voor het goede? Maar zelfs als u zou lijden omwille van de gerechtigheid, dan bent u toch gelukkig te prijzen. Wees daarom niet bang voor de mensen en laat u door niets in verwarring brengen; erken Christus als Heer en eer hem met heel uw hart. Vraagt iemand u waarop de hoop die in u leeft gebaseerd is, wees dan steeds bereid om u te verantwoorden.” 1 PETRUS 3:13-15
Waarop is jou hoop gebaseerd? Wat is mijn geloofsbelijdenis? Dit soort vragen dwingt ons tot een adempauze. Sta eens even stil. David trekt een duidelijke conclusie. Wetend, dat er veel geweld is in deze wereld, kent hij zijn rustpunt in God. David heeft geleerd om zijn blik naar boven te wenden.
En dan ziet hij: “De HEER in zijn heilig paleis, de HEER op zijn troon in de hemel, met aandacht beziet hij en fronsend keurt hij de mensen op aarde.” VERS 4
Kijk, God is betrokken bij Zijn schepping. En geen enkele macht zal Zijn heerschappij kunnen ondermijnen. God volgt ook de ontwikkelingen op aarde. Er ontsnapt niets aan Zijn aandacht. De foute mensen zullen rekenschap moeten afleggen voor hun daden. Hij haat de mens die geweld gebruikt. God zal met een rechtvaardig oordeel de mensheid beoordelen op hun daden. Nee, zoals het nu is zal het niet blijven. Niet de krantenkoppen of de journaals zullen ons meer overstuur maken. De omstandigheden van welke aard ook, kunnen tijdelijk tegen ons zijn, maar God Heeft in Jezus Christus afgerekend met de boze. Jezus is overwinnaar! Er komt een eind aan de macht van de boze mensen. David blikt profetisch in de toekomst wanneer hij zegt: “Vuur en zwavel stort hij over hen uit, storm drinken zij uit de beker die hij aanreikt.” VERS 6. ZIE OOK 2 THESSALONICENZEN 2:8
Voor nu is God in Jezus Christus een vergevende Vader. Want het is Gods genade dat Hij niet onmiddellijk elke zonde bestraft. Zou dit wel het geval zijn, dan had ik deze overdenking niet geschreven. Dan zou ik allang veroordeeld zijn tot de eeuwige dood. Wat een voorrecht te weten dat Hij een Rechtvaardig God is. Want zegt David aan het slot van zijn psalm: “Rechtvaardig is de HEER, hij heeft rechtvaardigheid lief. De oprechte zal zijn gelaat aanschouwen. VERS 7
Ben jij nog voortvluchtig. Laat je dan eens overmeesteren door de liefde van Jezus. Dan is jou toekomst in deze onzekere wereld, zeker én veilig gesteld.