Bijna al onze zonde heeft te maken met rebellie, met opstand tegen elkaar, tegen God of tegen jezelf. De mens wil niet afhankelijk zijn. We willen niet gecontroleerd worden. En God hoeft helemaal niet voor rechter te spelen, want we hebben onze eigen wetten en systemen. Die passen veel beter bij ons dan Gods wetten. Wel, we begrijpen, dat dit de allergrootste misvatting is die er bestaat. Want hoelang zwoegen we al met de gevolgen van de zonde. Dagelijks worden we geconfronteerd met de gevolgen ervan. En alle menselijke systemen hebben tot nu toe gefaald.
Inhoud:
Inleiding
Er zijn heel wat mensen die nagedacht hebben over het zondeprobleem. Hoe ontstaat zonde en hoe bestrijd je het. Kun je het ontlopen of krijg je er in je leven onherroepelijk mee te maken. Welke definities geef je het. Zo zijn er al heel wat pogingen gedaan om in beeld te brengen wat zonde is. De kortste definitie die ik gehoord heb is, ‘Iets wat niet tot zijn doel komt is zonde’. Goed dat is een algemene opmerking over wat iemand zonde vindt. Maar het is veel belangrijker te ontdekken hoe we tot zonde komen. Je kunt van de Bijbel zeggen wat je wilt, maar één ding is zeker, ik heb nog nooit van mijn leven een boek gelezen dat zo duidelijk zegt hoe de zonde ontstaan is én wat de oplossing ervoor is. Want dit Boek geeft precies aan dat al onze tekortkomingen altijd op de een of andere manier te maken hebben met zonde.
Om de vraag wat zonde is te kunnen beantwoorden, moeten we bereidt zijn om Gods antwoorden op dit probleem onder ogen te zien en te accepteren. De Bijbel leert ons hoe de zonde ontstaan is. En het is bijna niet te geloven, maar het is ontstaan door een engel die zichzelf boven God wilde verheffen. Hij wilde meer zijn dan God. Die engel nam er geen genoegen mee om minder te zijn dan God. En wat is Gods antwoord? Hij verwijderde die engel uit de hemel, weg uit Zijn nabijheid. Jesaja omschrijft het als volgt:
“O morgenster, zoon van de dageraad, hoe diep ben je uit de hemel gevallen. Overwinnaar van alle volken, hoe smadelijk lig je daar geveld. Je zei bij jezelf: Ik stijg op naar de hemel, boven Gods sterren plaats ik mijn troon. Ik zetel op de toppen van de Safon, de berg waar de goden bijeenkomen. Ik stijg op tot boven de wolken, ik evenaar de Allerhoogste” JESAJA 14:12-14.
Hieruit kunnen we afleiden waartoe de satan allemaal in staat is. Als we zien hoe hij de mens in Gods paradijs verleidde en aanzet om Gods geboden te overtreden, dan begrijpen we hoeveel macht hij heeft. En doordat Adam en Eva God ongehoorzaam waren geworden, kwam de zonde onze wereld binnen. De satan kreeg toegang tot Gods schepping en kan zijn macht laten gelden in de tegenwoordige wereld. Zie GENESIS 3. Hierna was de mens een gemakkelijke prooi voor het rijk der duisternis. En zien we dat de satan Gods schepping steeds meer onder zijn gezag weet te brengen. Door de zonde komt de dood onze wereld binnen om te vernietigen wat God zo mooi geschapen heeft. En de volgende tekst zal dit nog eens duidelijk onderstrepen.
“U was dood door de misstappen en zonden waarmee u de weg ging van de god van deze wereld, de heerser over de machten in de lucht, de geest die nu werkzaam is in hen die God ongehoorzaam zijn” EFEZIËRS 2:1-2.
De gevolgen, die de god van deze wereld veroorzaakt, zijn catastrofaal voor de hele mensheid. Ziekte, oorlog en dood, grote natuurrampen en een totale ontwrichting van Gods schepping kunnen we dan ook toe schrijven aan de keuze die de mens maakt om God niet meer te gehoorzamen. Zie ook ROMEINEN 5:12.
Zonde vraagt om vergeving. Toen Jezus op aarde was heeft Hij vele wonderen gedaan. Hij genas zieken, wekte doden op en gaf mensen weer hoop. Dat deed hij temidden van mensen die Hem haten en uiteindelijk aan een kruis nagelden. En wat riep Hij aan het kruis? “Vader vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen” LUCAS 23:34. Had Jezus ook iets anders kunnen vragen dan, ‘Vader vergeef het hun’? Misschien wel, maar Hij doet het niet. Hij vraagt om vergeving voor zondaars. Dit maakt duidelijk wat ons probleem is. Want uit de zonde is al onze narigheid voortgekomen, zie GENESIS 3:16-19. Daarom pakt Jezus al onze noden in de kern aan.
Goed we weten wat Gods antwoord hierop was. God heeft in Christus Jezus de macht van satan over zijn schepping verbroken. Zie 2 CORINTHIËRS 5:21. Jezus stierf als het plaatsvervangende offer voor de gehele mensheid. Hij nam onze straf op Zich. Paulus omschrijft dit zo bijzonder:
“U was dood door uw zonden en door uw onbesneden staat, maar God heeft u samen met Christus levend gemaakt toen hij ons al onze zonden kwijtschold. Hij heeft het document met voorschriften waarin wij werden aangeklaagd, uitgewist en het vernietigd door het aan het kruis te nagelen. Hij heeft zich ontdaan van de machten en krachten, hij heeft hen openlijk te schande gemaakt en in Christus over hen getriomfeerd” KOLOSSENZEN 2:13-15. Vgl. ook 1 JOHANNES 3:8: JOHANNES 1:12; ROMEINEN 6:14.
Wie de Zoon van God erkent als Dé verlosser en aanneemt als Heer, zal Gods bevrijding voor eeuwig ervaren. Dan zal de macht van de dood niet langer heersen, maar zullen we vrije mensen zijn. Vrij om God te dienen, want het bloed van Jezus reinigde en reinigt ons van alle zonden. Het zal duidelijk zijn dat dit dé basis moet zijn om een goed antwoord te kunnen geven aan mensen die een beroep doen op pastorale zorg.
Wat is onze keuze
Ik hoop dat we begrijpen dat de mens uit zichzelf niet in staat, is om zich los te maken van de schuld van de zonde. Zonder God zal de mens hierin altijd falen. Het gaat hier niet om het feit dat we zondeloos kunnen leven, maar dat we vrij kunnen zijn van de macht van de zonde. In Genesis staat een tekst die ons helpt begrijpen hoe belangrijk het is om de juiste keuze te maken. Het is opmerkelijk dat God de mens daar duidelijk maakt, dat hij kán heersen over de macht van de zonde.
“Je zou vrolijk kunnen kijken als je maar doet wat goed is. Maar als je weigert te gehoorzamen, moet je oppassen. Want de zonde ligt op de loer, klaar om je leven te vernietigen. Als je wilt, kun je hem echter overwinnen” GENESIS 4:7 HB.
De NBG vertaling zegt: “doch over wie gij moet heersen”. God zegt duidelijk dat we niet willoos slachtoffer hoeven te zijn. Het gaat erom welke keuze maak je. Gehoorzaam je God dan kun je de satan overwinnen. Het staat er ook als een opdracht want hoewel de mens leeft in een gevallen schepping, staat hij wat rangorde betreft nog steeds boven de satan. Zodoende kan hij dan ook heersen over de zonde. Maar God waarschuwt, als je weigert te gehoorzamen, dat de vernietigende macht van satan je leven kapot kan maken. En zien we dat juist niet om ons heen? Mensen kiezen massaal voor hun gevoelens en verlangens. Ze willen heersen zonder God te erkennen. En het resultaat van die keuzes zien we vertaald in heel veel ellende.
Om dit te voorkomen houdt God de mens twee mogelijkheden voor, leven en dood, zegen en vloek.
“Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen, door de HEER, uw God, lief te hebben, hem te gehoorzamen en hem toegedaan te blijven. Dan zult u lang blijven wonen in het land dat hij uw voorouders Abraham, Isaak en Jakob onder ede heeft beloofd” DEUTERONOMIUM 30:19-20.
Hoewel dit tegen het volk Israël gezegd is, is het principe ervan nog steeds van kracht. Ook wij worden voor de keuze geplaatst om te kiezen tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Onze keuze naar een ik gericht leven zal onze levens een tijdelijke vreugde geven, maar de prijs ervan is een geestelijke en morele recessie. Maar wanneer we God willen gehoorzamen, zullen we deel hebben aan Zijn Leven. Dan mogen we leven binnen de grenzen van Zijn vrijheid en dit heeft positieve gevolgen wat zich vertaald in vrijheid, zegen en eeuwig leven. In een leven in Harmonie met God de Vader.
De natuurlijke mens is geneigd te beantwoorden aan de gelijkvormigheid van het vlees, de dood en de vloek. De geestelijke mens echter zal zijn gelijkvormigheid zoeken én vinden in de persoon Jezus Christus. Zie ROMEINEN 8:29-30. Om nog even terug te komen op Adam en Eva, zij leefden in Gods paradijs in volkomen harmonie en onschuld, zolang ze Gods gebod in stand hielden. Maar toen ze kozen voor een, ‘ik gerichte vrijheid’, om gelijk te willen zijn aan God, toen ging het volkomen mis. De dood kwam hun leven binnen en ze kwamen onder de heerschappij van de zonde.
Veel mensen handelen tegen hun Schepper en Maker en hierdoor tegen alles wat goed is in deze wereld. En de gevolgen van die keuze zien we dagelijks om ons heen. Maar er is een uitweg, een keuze die God ons voorhoudt: ‘Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst in de nabijheid van God de Vader en de Zoon’. Hij zal ons niet afwijzen wanneer we kiezen voor het Leven. SPREUKEN 28:13 zegt: “Wie zijn fouten verbergt, zal geen voorspoed kennen, wie ze toegeeft en vermijdt, krijgt vergeving”. Zonder de juiste keuze kunnen we geen deel hebben aan de herscheppende en vergevende Kracht van God in ons leven.
Zonde vervreemdt ons van God
Dat zonde ons doet vervreemden van God komen we overal in de Bijbel tegen. En het verhaal van Adam en Eva laat dit ook duidelijk zien. Ineens was daar dat gevoel dat er iets mis was. Ook wij weten in ons hart wanneer we ‘goed of fout’ doen. Niemand hoeft ons dat te vertellen. Wat dit betreft is ons hart een goede raadgever wanneer het op God is afgestemd. Wanneer je Pastoraal betrokken bent zorg dan dat je dit altijd goed in je achterhoofd houdt. Want je kunt gemakkelijk verdwalen in je pogingen om anderen te helpen. Wees ervan overtuigt dat de macht van de zonde nog steeds werkzaam is in de harten van ongehoorzame mensen. Paulus windt er geen doekjes om wanneer het om de zonde gaat.
“U liep met de grote massa van deze wereld mee en deed dezelfde slechte dingen als zij. U gehoorzaamde satan, de leider en vorst van de geestelijke machten in de lucht, die nu nog aktief is in de mensen die vijanden van de Here zijn” EFEZIËRS 2:2 HB.
Zonde maakt altijd een directe scheiding tussen de mens en God. Vgl. JESAJA 59:2. En we weten dat een scheiding ons ook doet vervreemden van elkaar. Dat is waar het de satan om te doen is, dat wij van God vervreemden. Hij doet er alles aan om de mens op zijn eigen troon te laten zitten. Dat kan zolang wij Gods Woord afwijzen. Maar God roept de mens door alle eeuwen heen terug. “Adam waar ben je”, waren Zijn eerste woorden toen Hij merkte dat ze gezondigd hadden. Maar de zonde had haar werk al gedaan. Adam en Eva waren bang voor God. Het proces van vervreemding was in werking getreden.
“Toen de mens en zijn vrouw God, de HEER, in de koelte van de avondwind door de tuin hoorden wandelen, verborgen zij zich voor hem tussen de bomen. Maar God, de HEER, riep de mens: ‘Waar ben je?’” GENESIS 3:8-9.
Het doet God verdriet dat de zonde een scheiding maakt tussen Hem en mensen. Hij wil niet dat we vreemden voor elkaar zijn. Maar het moet onze keuze zijn om te luisteren. Mens waar ben je, klinkt dan ook door alle eeuwen heen. Maar de mens volhard in zijn vervreemding van God en blijft zo gevangen in de macht van satan. Dit kan bewerken dat wij niet meer gevoelig zijn voor Gods Aanwezigheid, en Hem niet meer herkennen als een liefdevolle Vader. In Richteren lezen we het verhaal over Simson die door God gebruikt werd in de strijd tegen de Filistijnen. Maar Simson misbruikte zijn kracht en speelde een spelletje met God. Toen het erop aan kwam, had hij niet in de gaten dat Gods kracht van hem geweken was. De vijand kon die machtige Simson zomaar gevangen nemen. Simson was vervreemd van God, hij was op de troon van zijn eigen hart gaan zitten. En zijn einde was verschrikkelijk, lees het verhaal maar eens in RICHTEREN 16.
Zo is deze geschiedenis helaas het verhaal van veel mensen die denken dat het allemaal wel meevalt. Maar er komt een eind aan Gods geduld. Jezus zegt: “Wie mij afwijst en mijn woorden niet aanneemt heeft al een rechter: alles wat ik gezegd heb zal op de laatste dag over hem oordelen” JOHANNES 12:48.
Wat zijn de consequenties voor het afwijzen van Jezus en zijn Woord? De belangrijkste staat hierboven. Je hebt dan al een Rechter die Zijn oordeel al over je heeft uitgesproken. En dit oordeel zien we vertaald worden in veel noden die de mensheid treft. Angst is een wereldwijd probleem en het is een machtig wapen in de handen van Gods vijand. En die weet dit dan ook voortreffelijk te gebruiken.
Paulus vat dit samen met de volgende woorden: “Wij weten dat de hele schepping nog altijd als in barensweeën zucht en lijdt” ROMEINEN 8:22. De mens is in deze wereld vooral een lijdende mens. Omdat wij ons niet los kunnen maken van die gevallen schepping. Alleen de geestelijke mens kan nu al verlost worden, door Jezus aan te nemen. Dan wordt hij vrijgesproken van Gods oordeel. Zie EFEZIËRS 2:3.
Ieder mens heeft een geweten, dat is Gods alarmsysteem in ons hart. Bij elke zonde weten we dat we schuld op ons laden. En zolang we dit niet belijden en om vergeving vragen zal het niet worden weggenomen. Dus is het voor ons heel belangrijk om Gods alarmsysteem in stand te houden. Dan kan de heilige Geest ons overtuigen van zonde en hierdoor ontwikkelen wij een goede relatie met God. Dan leren wij ons wapenen tegen de zonde en gaan we genieten van Gods vrijheid. En de Hebreeën schrijver moedigt ons aan wanneer hij schrijft: “Laten we dus zonder schroom naderen tot de troon van de Genadige, waar we telkens als we hulp nodig hebben barmhartigheid en genade vinden” HEBREEËN 4:16.
Maar de satan zal dit proberen tegen te werken. Hij wil niet dat we genade van God vinden. Dat we gereinigd worden van al onze zonden. Hij zal ons voortdurend aanklagen en ons wijzen op onze fouten. Vgl. OPENBARING 12:10. Hij wil ons niets liever dan veroordelen wanneer we zwak zijn. Dan vluchten we net als Adam en Eva weg van Gods Aangezicht. Dan zeggen we; ‘ik hoorde U wel maar omdat ik bang voor U ben wil ik U niet ontmoeten’. Maar moeten we bang zijn voor een God die onze schuld wil vergeven?
Verwarring is dan ook een sterke troef in de handen van Gods tegenstander. We moeten goed onthouden dat zonde de mens in verwarring brengt en daar maakt satan handig gebruik van. Zo zadelt hij ons met schuld op en dat zorgt voor vervreemding tussen God en ons. Dat is de reden dat zoveel mensen rondlopen met complexe problemen. En dat kan zo diep zitten dat het veel energie kost voor de hulpverlener om dit boven tafel te krijgen. Zo kunnen we te maken krijgen met, depressie, chronische vermoeidheid, zelfverloochening, zelfkritiek, verslagenheid, Psychosomatische ziekte verschijnselen, enz.
Niemand van ons vindt het fijn om een boekje open te doen over zijn eigen fouten of diepere zonden. En net als Adam zijn we dan vaak geneigd de ander de schuld te geven. ‘Die vrouw die U mij gegeven heeft die heeft mij verleidt’. Vgl. GENESIS 3:12. Adam wilde in de eerste instantie niet toegeven dat hij vervreemdt van God was. Hij wilde niet geconfronteerd worden met eigen schuld. Die ander heeft het gedaan. Is dat niet herkenbaar, ook in deze tijd? Waarom wijzen we Gods waarheid af, waarom beschuldigen wij die ander? Omdat de zonde ons doet vervreemden van God. Daarom is het zo belangrijk dat we durven toegeven wat fout is, want dat alleen schept ruimte voor Gods vergeving en Zijn herstel in ons leven.
Oorzaak opzoeken
Dit kun je soms niet alleen, erken dit en zoek iemand die je durft te vertrouwen. Iemand die ook eerlijk met zijn eigen fouten durft om te gaan. Paulus geeft ons advies betreffende het samen zoeken naar de juiste oplossing. “Broeders en zusters, als iemand op een misstap betrapt wordt, dan moet u, die door Gods Geest geleid wordt, hem weer op het rechte pad brengen in een geest van zachtmoedigheid. En kijk naar uzelf: ook u kunt in verleiding komen” GALATEN 6:1 GNB. Binnen deze context mag je je veilig voelen en je hart openen voor God. Dan kun je samen de oorzaak opzoeken waarom je dingen fout doet, waarom je soms zo vast zit in een bepaalde zonde. Dat dit moeilijk is spreekt voor zich, maar weet dat de heilige Geest de wortel van het probleem kan aanraken. Hij kan openbaar maken wat verborgen is. Zie JOHANNES 16:8.
Wees er wel op bedacht dat je de oorzaken van de bijzaken weet te scheiden. Want iemand die al geruime tijd aan een zondig levenspatroon gewend is zal niet zo gemakkelijk zijn hart openen. De échte oorzaak kan verstopt liggen achter allerlei lagen van zelfmedelijden. Soms is het heel ingewikkeld om hierin door te dringen. Want men wil soms helemaal niet dat die zonde in het openbaar komt. Daarom wordt je vaak om de tuin geleid. Bidt daarom om wijsheid in de werkwijze van de zonde. Want de zonde weet altijd wegen te vinden om zichzelf te rechtvaardigen.
Blindheid voor het eigen probleem moet ons niet vreemd zijn. Men is immers vervreemd van God? En hierdoor vaak ook van zichzelf. Probeer daarom vast te stellen waar het probleem zit en confronteer op een liefdevolle manier. Praat een zonde nooit goed. Hoe het ook ontstaan is, zonde is zonde en daar moet mee afgerekend worden. Wees daarom standvastig en wijs op de persoonlijke verantwoordelijkheid. Alleen dan kun je werken aan een goede oplossing hoe moeilijk die soms ook is. Alleen dan kun je verandering verwachten.
Het gaat God om betrouwbaarheid in alle lagen van je leven. In het Lucas evangelie staat een goed voorbeeld als het gaat om eerlijkheid.
“Wie betrouwbaar is in het geringste, is ook betrouwbaar als het om veel gaat, en wie oneerlijk is in het geringste is ook oneerlijk als het om veel gaat” LUCAS 16:10.
Hoewel het hier over geldzaken gaat, kunnen we dit toch als een goed voorbeeld gebruiken wanneer we door de zonde op de proef worden gesteld. God roept ons op om juist in de kleine dingen van het leven eerlijk te zijn. Dat zal een positieve uitwerking hebben op de grotere dingen van het leven. Dus een zonde, hoe klein ook, moet opgeruimd worden. Doen we dit niet dan gaan we vanzelf grotere zonden doen. Zo werkt dit nu eenmaal.
Erken je schuld
Weet je wat er fout zit, neem dan ook je verantwoordelijkheid, alleen dan kun je werken aan de oplossing. Wie de Psalmen leest komt daar koning David tegen. Dit is een man met hoogte en diepte punten. Hij heeft dingen gedaan in zijn leven die je niet van hem zou verwachtten. En toch heeft hij Gods toorn overleeft. Het is daarom belangrijk om te zien hoe David met zijn zonde, met zijn schuld omgaat. Een sterke kant van hem was dat hij bereidt was zijn zonden te erkennen. Hij zegt: “Ik weet dat ik heb gezondigd; steeds opnieuw gaan mijn gedachten terug naar deze daad, waarmee ik van Uw pad afweek” PSALM 51:5 HB.
Er zijn twee belangrijke zaken die we goed moeten begrijpen. De zonde doet ons vervreemden van God, maar onze weigering de verantwoordelijkheid op ons te nemen om vergeving te vragen, zal ons uiteindelijk definitief de das omdoen. Begrijpen we nu waarom David uitschreeuwt:
“Sluit uw ogen voor mijn zonden en doe heel mijn schuld teniet. Schep, o God, een zuiver hart in mij, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig, verban mij niet uit uw nabijheid, neem uw heilige geest niet van mij weg. Red mij, geef mij de vreugde van vroeger, de kracht van een sterke geest” PSALM 51:11-14.
Hier zien we dat het niet ging om een oppervlakkige schuldbelijdenis. Als we die hele Psalm lezen dan zien we dat David echt moet afdalen tot op de bodem van zijn ziel. En dan legt hij alles open voor God en zegt: “Maar u verlangt alleen dat ik oprecht ben, tot in het diepst van mijn ziel; vervul mij met uw wijsheid tot in het diepst van mijn hart” PSALMEN 51:8 GNB.
Zulke dingen zeg je niet goedkoop. David kende zijn overtredingen en dat brengt hem ertoe te zeggen: “Tegen u heb ik gezondigd, tegen u alleen, want ik heb gedaan wat u verafschuwt. Terecht hebt u me veroordeeld, uw vonnis is juist. PSALM 51:4 GNB.
De les van David leert ons het volgende:
Toon berouw aan God
Daar begint het mee. Want met berouw laat je zien dat je het begrepen hebt. Maar ook dat je je verantwoordelijkheid neemt. Hoewel hij anderen pijn had gedaan, waren zijn zondige daden uiteindelijk tegen God gericht. En wat is het dan een troost te mogen horen: “Belijden we onze zonden, dan zal hij, die trouw en rechtvaardig is, ons onze zonden vergeven en ons reinigen van alle kwaad” 1 JOHANNES 1:9.
Schuldbelijdenis naar de ander
Na vergeving te hebben ontvangen, moet je het ook in orde maken met die ander. Want onderlinge verzoening herstelt relaties. Misschien niet direct, maar het bouwt wel een brug naar elkaar toe. Dat kan het begin zijn, wat kan uitmonden in een herstelde relatie. Gaan we niet naar de ander toe dan worden we gewaarschuwd met de volgende woorden: “Wanneer je dus je offergave naar het altaar brengt en je je daar herinnert dat je broeder of zuster je iets verwijt, laat je gave dan bij het altaar achter; ga je eerst met die ander verzoenen en kom daarna je offer brengen” MATTHÉÜS 5:23-24.
God vindt verzoening belangrijker dan het brengen van offers. Waarom? Omdat verstoorde relaties ten gevolge van de zonde, onze verhouding met God belemmeren. Gaan we niet naar die ander toe dan zijn we huichelaars. Want we beweren een goede relatie met God te hebben, terwijl we in onmin leven met anderen. Het is Gods wil dat onze relaties met anderen een afspiegeling zijn van onze verhouding met Hem. Want: “Als iemand zegt: ‘Ik heb God lief,’ maar hij haat zijn broeder of zuster, is hij een leugenaar. Want iemand kan onmogelijk God, die hij nooit gezien heeft, liefhebben als hij de ander, die hij wel ziet, niet liefheeft” 1 JOHANNES 4:20.
Het herstel van je innerlijk
Waar je mee omgaat daar mee wordt je besmet, is een aloud gezegde. En we weten wat een besmettingshaard teweeg kan brengen. Zo kan een verkeerde gewoonte een zondige levensstijl ontwikkelen. Daarom moeten we na onze reiniging ook ons oude leven veranderen. En waar kan dit het beste beginnen dan in het gereinigde hart. Daar ligt de wortel van het nieuwe leven. En dat nieuwe leven leert ons als veranderde mensen te leven. Zie EFEZIËRS 4:22-24.
Toewijding aan God maakt ons tot andere mensen. Dan ontwikkelen we een nieuwe manier van leven. En plaatsen we waarheid boven leugen. Dan ontwikkelt er een goed verantwoordelijkheidsbesef. En gaan we waarheid spreken met onze naaste. Vgl. EFEZIËRS 4:25. God verlangt dat wij een nieuwe schepping zullen zijn, want het oude, de leugen, is voorbij gegaan het nieuwe is gekomen. Zie 2 CORINTHIËRS 5:17. En wat dit nieuwe allemaal uitwerkt kunnen we lezen in ROMEINEN 12:1-2.
“Broeders en zusters, met een beroep op Gods barmhartigheid vraag ik u om uzelf als een levend, heilig en God welgevallig offer in zijn dienst te stellen, want dat is de ware eredienst voor u. U moet uzelf niet aanpassen aan deze wereld, maar veranderen door uw gezindheid te vernieuwen, om zo te ontdekken wat God van u wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is”.